01.09. – Dogodilo se na današnji dan – Njemačka napada Poljsku, te time počinje Drugi svjetski rat, koji je trajao šest godina i u kojem je učestvovala 61 zemlja. Mladi pukovnik Muammar al-Gaddafi preuzima vlast u Libiji.

Hiram Rhodes Revels
Hiram Rhodes Revels

1159. – Umro papa Adrijan IV, rođen kao Nicholas Breakspear, jedini Englez koji je biran za poglavara Katoličke crkve. Izabran je 1154.

1822. – Rođen američki političar i svećenik afričkog porijekla Hiram Rhodes Revels, prvi afroamerikanac koji je postao član Kongresa SAD.

1870. –  U bici kod Sedana u francusko-pruskom ratu, Prusi su pod komandom Helmuta fon Moltkea nanijeli težak poraz trupama francuskog cara Napoleona III, što je dovelo do pada Drugog carstva.

1875. – Rođen američki pisac Edgar Rice Burroughs, poznat po seriji popularnih pustolovnih romana o Tarzanu, prevedenih na oko 60 jezika.

1900. – Velika Britanija anektirala Južnoafričku Republiku.

1916.- Bugarska u Prvom svjetskom ratu objavila rat Rumuniji.

Njemačka napada Poljsku
Njemačka napada Poljsku

1923. – U zemljotresu koji je potpuno razorio japanski grad Jokohamu i gotovo uništio Tokio poginulo je najmanje 142.000 ljudi, a 2,5 miliona je ostalo bez domova.

1928. – Albanija proglašena kraljevinom sa Zoguom Prvim na prijestolu.

1939. – Njemačka napada Poljsku, te time počinje Drugi svjetski rat, koji je trajao šest godina i u kojem je učestvovala 61 zemlja. Poginulo je oko 50 miliona ljudi, a ranjeno više od 35 miliona. Nakon isceniranog “Poljskog napada” 31. augusta, njemačke snage su 1. septembra napale sa sjevera, juga i zapada. Tanka linija obrane koju su Poljaci rasporedili duž granice brzo je probijena i Poljska se vojska počela povlačiti prema istoku. Istovremeno, u saradnji sa Njemačkom 17. septembra Sovjetska Crvena armija napada istočne predjele Poljske. Do 1. oktobra Njemačka i SSSR su pregazili cijelu Poljsku iako se poljska vlada nikada nije predala. Ubrzo je formiran je pokret otpora, poljske jedinice su se borile sa Saveznicima tokom cijeloga rata.

1953. – U avionskoj nesreći poginuo francuski violinista Jacques Thibaud, član čuvenog trija sa Alfredom Cortotom i Pablom Casalsom.

Beogradska konferencija nesvrstanih, septembar 1961
Beogradska konferencija nesvrstanih

1961. – U Beogradu počela Prva konferencija šefova država i vlada nesvrstanih zemalja, kojoj su prisustvovali predstavnici 25 zemalja i 40 antikolonijalnih i oslobodilačkih pokreta. Cilj konferencije je bila “razmjena gledišta o međunarodnim problemima u cilju efikasnijeg doprinosa miru i sigurnosti u svijetu i miroljubivoj saradnji među narodima” Poslije šest dana rada skup je usvojio dokumente o principima nesvrstavanja kao nezavisnog vanblokovskog činioca.

1969. – Mladi pukovnik Muammar al-Gaddafi preuzima vlast u Libiji. Smatra se kao samoproglašeni revolucionarni vođa, bez formalnog mandata koji je vodio politiku Libije do svoje smrti. Gaddafi u Libiji uvodi oblik islamskog socijalizma koji je pokušao elaborirati u svom literarnom djelu „Zelena knjiga”, koja neuobičajeno kombinira marksistička načela i islamsku tradiciju. Za života je bio de facto vođa Libije, iako nije imao nikakvu titulu ili službene ovlasti. Zaoštrio je odnose sa Zapadom, ali bio bliski suradnik PLO-a. Najviše je kritiziran zbog toga što su iz Libije potjecali oni koji su srušili putnički avion nad Lockerbiem. Kada je SAD-om vladao Ronald Reagan, pokušali su ga srušiti, ali neuspješno.  Ugledao se na egipatskog predsjednika Gamal Abdel Nassera te nakon njegove smrti pokušao se nametnuti kao panarapski lider.  Tokom pobune 2011. godine uhvaćen je 20. oktobra u rodnom gradu Sirtu gdje je istog dana likvidiran od strane libijskih pobunjenika.

Muammar al-Gaddafi
Muammar al-Gaddafi

1972. –  Američki velemajstor Robert Fischer je u meču u Rejkjaviku pobijedio ruskog velemajstora Borisa Spaskog rezultatom 12,5:8,5 i postao 11. prvak svijeta u šahu. Titulu je izgubio bez meča 3. aprila 1975, kada je odbio da prihvati uslove Međunarodne šahovske federacije.

1974. –  Anastasio Somoza je izabran za predsjednika Nikaragve.

1982. – Umro poljski lider Vladislav Gomulka, vođa Poljske radničke partije od 1943. do 1948. i od 1956. do 1970.

1999. – Visoki predstavnik za BiH Volfgang Petrič donio odluku o izmjenama i dopunama Zakona o Radio-televiziji RS, kao prelaznu mjeru kojom se naziv Srpska radio-televizija zamjenjuje nazivom Radio-televizija Republike Srpske.

1999. –  UNHCR saopštio da je od juna, kada su okončani sukobi na Kosovu, oko 200.000 Srba i Roma izbjeglo iz te pokrajine, a da se na Kosovo vratilo 772.300 Albanaca izbjeglih tokom višemjesečnih sukoba.

marihuana
marihuana

2001. – Bivša kolonijalna sila Njemačka izvinila se afričkim državama koje su bile žrtve ropstva i kolonijalizma.

2003 – Holandija je postala prva država na svijetu u kojoj je marihuana u slobodnoj prodaji.

2004. – U Beslanu u Sjevernoj Osetiji grupa otmičara zauzela je školu i za taoce uzela učenike, nastavnike i roditelje. U trodnevnoj drami i akciji oslobađanja talaca stradalo je više od 300 civila, od toga 172 djeteta, a više od 1.200 osoba je povrijeđeno.

2004. – Haški tribunal osudio je bosanskog Srbina Radoslava Brđanina na 32 godine zatvora, zbog učešća u etničkom čišćenju bosanskih Hrvata i Bošnjaka u Bosanskoj krajini 1992.

Beslan
Beslan

2010. – U govoru naciji, američki predsjednik Barack Obama objavio je da je borbena misija SAD-a u Iraku okončana i da odgovornost za sigurnost u toj zemlji prelazi na Iračane. U sedam godina rata u Iraku poginulo je nešto više od 4.400 američkih vojnika.

Posted by on 2021-09-01. Filed under Magazin, Na današnji dan. You can follow any responses to this entry through the RSS 2.0. Both comments and pings are currently closed.

You must be logged in to post a comment Login