02.03. – Dogodilo se na današnji dan – Rođeni Bedřich Smetana, Frédéric Chopin i Lou Reed

Frédéric Chopin

1562. – Francuski rimokatolici, s blagoslovom Vatikana, u Vasiju poklali 1.200 hugenota, izazvavši religijski rat koji je trajao do 1598.

1810. – Rođen poljski kompozitor i pijanista Frédéric Chopin, nazvan “pjesnikom klavira“, koji je u vrhunskom romantičarskom maniru komponovao gotovo isključivo klavirsku muziku. Romantičnu muziku oplemenjene jednostavosti i visokog artizma obogatio je novim izražajnim sredstvima, naročito u pogledu harmonije, oblika i pijanističke tehnike, uvodeći novi raspored prstiju na klavijaturi. U kompozicijama se obilato koristio elementima poljske narodne muzike. Iz Poljske je 1830. otišao u Francusku, ne sluteći da više neće vidjeti otadžbinu. Djela: dva koncerta za klavir i orkestar, oko 170 sonata, mnoštvo poloneza, mazurki, valcera, preludijuma, nokturna, etida, skerca, balada.

1815. – Francuski car Napoleon Prvi iskrcao se na obalu Francuske, tri dana pošto je s grupicom sljedbenika napustio mediteransko ostrvo Elba, na kojem je bio zatvoren pošto je primoran da abdicira u aprilu 1814. Ubrzo je trijumfalno ušao u Pariz i vratio vlast, čime je počela njegova druga vladavina, poznata kao “sto dana“, okončana u junu 1815. vojnim porazom kod Vaterloa.

Bedřich Smetana

1824. – Rođen je Bedřich Smetana (1824.- 1884.) češki skladatelj i dirigent. U grandioznom ciklusu “Moja domovina”, koji obuhvaća šest simfonijskih pjesama, dao je jedinstvenu tonsku apoteozu češkog mita i historije. Smetanino cjelokupno djelo sretna je sinteza nacionalnih i tada aktualnih europskih muzičkih elemenata, pučkog i umjetnički dotjeranog izraza.  Ujedno je kao pijanist, dirigent i organizator pokretao nacionalne snage u češkom muzičkom životu. U Pragu se nalazi njegov muzej.

1879. – Rođen je bugarski državnik Aleksandar Stamboliski, vođa Zemljoradničkog narodnog saveza i premijer Bugarske od 1920. do 1923, kad je oboren u profašističkom udaru i ubrzo ubijen. Kao šef vlade stekao je izuzetnu popularnost u narodu, jer je proveo agrarnu i poresku reformu, nacionalizovao neke banke i nastojao da izmijeni unutrašnju i spoljnu politiku dinastije Koburg, zalažući se za prijateljstvo s Jugoslavijom.

1917. – Tokom Februarske revolucije u Rusiji, car Nikolaj II abdicirao je i formirana je privremena vlada Georgija Lvova. Car je potom zajedno sa porodicom interniran prvo u Carsko Selo, a nakon što mu je Engleska uskratila azil, u Tobolsk. Kada je izbila Oktobarska revolucija carska porodica je premještena u Jekaterinburg, gdje je 1918. pogubljena.

Maroko

1919. – U Moskvi osnovana Komunistička internacionala, Kominterna.

1921. – Proglašena Labinska republika, pobuna istarskih rudara protiv nadolazeće talijanske fašističke politike.

1931. – Rođen je Mihail Gorbačov, posljednji predsjednik SSSR-a.

1941. – Bugarska je u Drugom svjetskom ratu pristupila fašističkom Trojnom paktu i već 2. marta 1941. u nju su iz Rumunije počele da ulaze njemačke trupe. Uz pomoć Adolfa Hitlera, revanšistička politika Bugarske još više je usmjerena protiv Jugoslavije, prema kojoj je godinama imala teritorijalne pretenzije.

1942. – U Čajniču u Drugom svjetskom ratu od oko hiljadu boraca formirana je Druga proleterska brigada sa četiri bataljona, u čiji su sastav ušli Prvi i Četvrti bataljon Užičkog, Drugi bataljon Čačanskog i Treći bataljon Šumadijskog odreda. Na borbenom putu dugom oko 24.000 kilometara brigada je izvela više od 120 većih operacija širom Jugoslavije.

Lou Reed

1942. – Rođen je američki muzičar Lou Reed. On je od 1965. do 1970. godine bio frontmen grupe The Velvet Underground. Iako sastav nije postigao komercijalan uspjeh, s vremenom je postao jedna od nautjecajnijih grupa 20. vijeka. Od 1972. godine Reed je imao uspješnu solo karijeru s hitovima poput “Walk on the Wide Side”, “Perfect Day” te “Satellite of Love”, a do 2007. godine izdao je 20 solo studijskih albuma. Lou Reed je smatran jednim od najuticajnih pjevača i tekstopisaca u rock muzici. Sarađivao je na muzičkim projektima sa grupama „Metallica”, „Simple Minds”, „Gorillaz“ i mnogim drugim. Umro je 2013. godine.

1943. – Počela je bitka u Bizmarkovom moru u Drugom svjetskom ratu u kojoj su saveznički avioni potopili 12 japanskih ratnih brodova, spriječivši ih da dopreme pojačanja na Novu Gvineju. Tokom bitke poginulo je oko 4.000 Japanaca.

1954. – SAD saopštile da su na pacifičkom ostrvu Bikini izvele prvu probu hidrogenske bombe.

1956. – Francuska priznala nezavisnost Maroka.

1962. – U Burmi izvršen vojni udar pod vodjstvom Ne Vina. Vojni režim okončan je na isti dan 1974, kada je stupio na snagu novi ustav, a Burma proglašena socijalističkom republikom s predsjednikom Ne Vinom.

1994. – U Washingtonu predsjednik Vlade BiH Haris Silajdžić, predstavnik bosanskih Hrvata Krešimir Zubak i ministar inostranih poslova Hrvatske Mate Granić potpisali preliminarni sporazum o formiranju Federacije BiH koju će činiti sedam etničkih kantona.

2000. – Britanske vlasti dozvolile bivšem čileanskom diktatoru Augustou Pinochetu da napusti London i ode u Čile, odbivši zahtjev Španije za njegovu ekstradiciju.

Krim

2008. – Mahmoud Ahmadinejad stigao je u Bagdad, bio je prvi posjet iranskog predsjednika nakon što je Saddam Husein pokrenuo osmogodišnji rat sa Iranom 1980.

2008. – Vladimir Putin, nakon osam godina predsjedničke karijere, napušta ured, nasljeđuje ga novoizabrani Dimitri Medvedev.

2014. – Naoružani vojnici bez oznaka na Krimu zauzeli vojne baze u Kerču, Simferopolju, Evpatoriji te još nekoliko baza od ukrajinske vojske. Kijev je optužio Moskvu da je izvršila oružanu agresiju na Krim s ciljem prisajedinjenja ovog poluotoka Rusiji. Većinu stanovnika Autonomne Republike Krim čine Rusi, a brojna manjina su Ukrajinci i Krimski Tatari.