03. 10. – Dogodilo se na današnji dan – Rođen  Sergej Aleksandrovič Jesenjin, jedan od najpoznatijih i najpopularnijih ruskih pjesnika 20. vijeka

Otto IV

1209. – Njemački kralj Otto IV krunisan je za rimsko-njemačkog cara. Tokom tri naredne godine napao je Toskanu, Siciliju i južnu Italiju.

1226. – Umro Franjo Asiški, italijanski redovnik, osnivač rimokatoličkog reda nazvanog po njemu – franjevci (franciskanci). Porijeklom iz imućne trgovačke porodice, od 1205. odlučuje se za život u krajnjoj askezi i potpunu posvećenost kršćanskim idealima. Još za života je bio veoma poštovan. Red koji slijedi njegovo pravilo jedan je od najbrojnijih katoličkih redova.

1605. – Rođen je Li Tzu-ch’eng, kineski revolucionar koji je svrgnuo posljednjeg cara iz dinastije Ming.

Franjo Asiški

1789. – Predsjednik George Washington proglasio je prvi Dan nezavisnosti.

1824. – Skupština Meksika usvojila ustav, prema kojem je ta država postala nezavisna.

1830. – Belgija je postala nezavisna država, izdvojivši se iz Ujedinjenog Kraljevstva Holandije koje je osnovano na Bečkom kongresu 1815.

1853. – Turska je, uz podršku Velike Britanije i Francuske, objavila rat Rusiji, nakon što je Rusija odbila da se povuče iz podunavskih kneževina Vlaške i Moldavije koje je okupirala da bi, kako je obrazložila, zaštitila pravoslavne podanike na teritoriji Otomanskog carstva.

1865. – Pruski kancelar Otto von Bismarck i francuski car Napoleon III postigli su u Bijaricu sporazum da Pruska preuzme vrhovno vodstvo u Njemačkoj. Pet godina kasnije izbio je francusko-pruski rat u kojem je Napoleon III zarobljen, a u Francuskoj je 4. oktobra 1870. ponovo uspostavljena republika.

Sergej Aleksandrovič Jesenjin

1866. – Rat Austrije i Italije je poslije sedam sedmica okončan Bečkim ugovorom, kojim je Italiji pripala pokrajina Venecija.

1888. – Rođen je njemački novinar Carl von Ossietzky, dobitnik Nobelove nagrade za mir 1935, koji je razotkrio ponovno naoružavanje Njemačke prije Drugog svjetskog rata. Prvi put je uhapšen 1931. i opet 1933. po dolasku nacista na vlast. Držao se izuzetno hrabro u koncentracionim logorima, a 1938. je umro od posljedica mučenja.

1895. – Rođen  Sergej Aleksandrovič Jesenjin, jedan od najpoznatijih i najpopularnijih ruskih pjesnika 20. vijeka.  Zbog porijekla sa sela, on je sebe smatrao pjesnikom sela i u mnogim svojim djelima bavio se životom na selu. Kao pristalica ruskih simbolista, pisao je poeziju posvećenu selu i prirodi, vrlo melodioznu i s puno metafora. Njegov drugi ciklus ima karakter pjesnikovih ličnih ispovijesti. Staljinistička je kritika oštro osuđivala jesenjštinu, pijanstvo, razbarušeni individualizam, kafanska raspoloženja i poetizaciju huliganstva. Jesenjinova poezija stekla je mnoge poštovaoce i izvan pjesnikove domovine. Najpoznatije pjesme Jesenjina su: Pjesma o keruši, Ispovest mangupa, Molitva za umrle, Pismo majci, Kafanska Moskva i Do viđenja, druže, do viđenja.

Louis Aragon

1897. – Rođen je francuski pisac Loui Aragon, najprije dadaista, potom jedan od prvih nadrealista, ali se poslije kongresa revolucionarnih pisaca u Harkovu 1930. opredijelio za socrealizam. Komunističkoj partiji Francuske je pristupio 1927, učestvovao je u građanskom ratu u Španiji i u francuskom Pokretu otpora u Drugom svjetskom ratu. Djela: zbirke pjesama “Vatra radosti”, “Ura Ural”, “Elzine oči”, “Oči sjećanja”, “Elza”, “Jad”, “Vječni pokret”, romani “Seljak iz Pariza”, “Bazelska zvona”, “Gospodske četvrti”, “Orelijen”, “Sveta nedjelja”, “Komunisti”, “Blanša ili zaborav”, eseji “Komunistički čovjek”, “Sovjetska književnost”, “Za socijalistički realizam”, “Rasprava o stilu”, “O Stendalu”.

1906. – Radio-konferencija u Berlinu prihvatila SOS kao međunarodni signal za pomoć.

1918. – Boris III postao je car Bugarske, nakon što je njegov otac Ferdinand I abdicirao. Godine 1923. zaveo je diktaturu u zemlji, a u Drugom svjetskom ratu bio je saveznik nacističke Njemačke.

Lesoto

1929. – Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca preimenovana je u Kraljevinu Jugoslaviju.

1932. – Irak stekao nezavisnost i postao član Društva naroda poslije okončanja britanskog mandata.

1944. – Raspušten je koncentracioni logor na Banjici u Beogradu, koji su njemačke okupacione vlasti osnovale u junu 1941. Prema nepotpunim podacima, kroz taj logor prošlo je oko 100.000 zatvorenika, od kojih je oko 80.000 ubijeno.

1952. – Velika Britanija na ostrvima Monte Belo pored sjeverozapadne obale Australije isprobala prvu atomsku bombu.

1954. – Devet zapadnih zemalja odlučilo da Zapadnu Njemačku primi u NATO pakt i još čvršće je uključi u hladnoratovsko nadmetanje Zapada sa Istokom.

1957. – SSSR je lansirao u orbitu oko Zemlje prvi vještacki satelit, “Sputnjik 1”, nakon čega je počelo sovjetsko-američko nadmetanje u osvajanju svemira.

1966. – Britanska afrička kolonija Basutolend stekla je nezavisnost pod nazivom Lesoto.

Moskva 1993

1974. – Amerikanac David Kunst postao je prvi čovjek koji je obišao svijet pješice. Na putovanje dugo 23.250 kilometara on je krenuo 20. juna 1970.

1977. – UN su proklamovale Opštu deklaraciju o zaštiti životinja, a od tada je ovaj datum proglašen Svjetskim danom zaštite životinja.

1981. – Poslije sedam mjeseci irski republikanci su u zatvoru Maze u Belfastu obustavili protestni štrajk glađu protiv britanskih vlasti, tokom kojeg je umrlo deset štrajkača.

1990. – Istočna i zapadna Njemačka, poslije 45 godina, zvanično se ujedinile. Neformalno ujedinjenje počelo 9. novembra 1989, nakon pada Berlinskog zida. Istočna Njemačka je postala sastavni dio Savezne Republike Njemačke.

1991. – Nakon isteka tromjesečnog moratorija na proglašenje nezavisnosti, sklopljenog uz posredovanje predstavnika Evropske zajednice na Brionima u julu 1991. godine, JNA proglašava djelomičnu mobilizaciju.

Berlinski zid

1991. –  Predsjedništvo SFRJ u nepotpunom sastavu prešlo je na rad u uslovima neposredne ratne opasnosti, ocijenivši da je građanski rat na pomolu i da su se za takav rad stekli uslovi predviđeni Ustavom. Od tada sjednicama Predsjedništva prisustvovali su samo članovi iz Srbije, Vojvodine, Kosova i Crne Gore. Predsjedništvo je dobilo atribut krnje.

1993. – Predsjednik Rusije Boris Jeljcin upotrijebio je tenkove da bi zauzeo zgradu parlamenta u koju su se zabarikadirali poslanici ljevice, nakon što je 21. septembra raspušten parlament. Potpredsjednik Rusije, Aleksandar Ruckoj i lideri parlamenta predali su se vojnicima lojalnim Jeljcinu poslije desetosatnog tenkovskog napada i pogibije najmanje 300 ljudi.

1995. – U Skoplju je izvršen neuspio atentat na makedonskog predsjednika Kiru Gligorova (1917.- 2012.). U eksploziji auto bombe poginuli su vozač i slučajni prolaznik, a okolnosti atentata i počinioci ostali su nepoznati.

1999. – Komandant ustaškog logora u Jasenovcu u Drugom svjetskom ratu, Dinko Šakic osuđen je u Zagrebu na 20 godina zatvora. U tom, najvećem koncentracionom logoru u Jugoslaviji, ubijeno je nekoliko stotina hiljada ljudi, uglavnom Srba, Jevreja i Roma, kao i hrvatskih antifašista.

2000. – Ustavni sud SR Jugoslavije poništio je predsjedničke izbore održane 24. septembra na kojima je kandidat opozicije Vojislav Koštunica pobijedio dotadašnjeg predsjednika Slobodana Miloševića. Na poziv Demokratske opozicije Srbije (DOS) da se 5. oktobra okupe u protestu isped Savezne skupštine, građani iz cijele Srbije krenuli su prema Beogradu probijajući policijske blokade na putevima.

2006. – Američki predsjednik George Bush potpisao uredbu kojom se Srbiji, Hrvatskoj i još 19 zemalja ukida zabrana vojne pomoći, koja je uvedena zbog nepotpisivanja sporazuma koji sprečava izručivanje američkih vojnika Međunarodnom krivičnom sudu.

2008. – Pripadnici Federalne uprave policije uhapsili ratnog komandanta Srebrenice, Nasera Orića, zbog iznuđivanja više stotina hiljada maraka.

2010. – Oko tri miliona ljudi u Bosni i Hercegovini glasalo je na šestim opštim izborima.