1450. – Englezi u Stogodišnjem ratu predali Francuzima lučki grad Cherbourg, čime je francuski kralj Charles VII završio osvajanje Normandije.
1827. – Umro je engleski književnik, slikar i grafičar William Blake, pjesnik intuicije i mašte.
1848. – Umro engleski inženjer i pronalazač George Stephenson. Razvio je i unaprijedio konstrukciju parne lokomotive, a njegova lokomotiva rocket vukla je 1825. prvi putnički voz u svijetu na pruzi Stockton – Darlington. U Newcastleu je 1823. osnovao prvu fabriku lokomotiva.
1849. – Vođa Mađarske revolucije Lajoš Košut primoran da napusti zemlju pošto su jake austrijske i ruske snage, poslije višemjesečnih borbi, slomile otpor revolucionarne armije i ugušile revoluciju u Mađarskoj. Mađarski ustanak je počeo u martu 1848, a u aprilu 1849. je proglašena republika. Strahujući od revolucije, austrijski car Franc Jozef Prvi pozvao je u pomoć ruskog cara Nikolaja Prvog Romanova, koji je protiv ustanka uputio snažnu armiju.
1877. – Asaph Hall otkrio je Marsov mjesec Deimos (“užas”).
1887. – Rođen je austrijski fizičar Erwin Schrödinger.
1898. – Špansko-američki rat završen potpisavanjem protokola kojim je Španija prinuđena da napusti Kubu i Portoriko.
1898. – SAD su anektirale Havajska ostrva, pet godina pošto je uz pomoć SAD sa havajskog prijestola svrgnuta kraljica Liliuokalani koja se protivila sve većem uticaju Amerikanaca.
1900. – Umro austrijski velemajstor Wilhelm Steinitz, prvi zvanični svjetski šampion u šahu. Titulu svjetskog prvaka osvojio je 1886. pobjedom nad Johannesom Zukertortom rezultatom 10:5, uz pet remija. Objavio je 1889. udžbenik modernog šaha.
1914. – Velika Britanija u Prvom svjetskom ratu objavila rat Austro-Ugarskoj.
1922. – Umro Arthur Griffith, jedan od osnivača nacionalnog republikanskog pokreta Sinn Fein 1905. Godine 1921. predvodio je delegaciju koja je sa Velikom Britanijom zaključila sporazum o nezavisnosti Irske, a 1922. izabran je za prvog predsjednika Irske Republike.
1925. – Rođeni britanski blizanci Norris i Ross McWhirter, koji su osnovali Guinnessovu knjigu rekorda. Rossa je 1975. ubio pripadnik Irske republikanske armije.
1930. – U Budimpešti rođen George Soros, mađarski Jevrej koji je 1946. emigrirao u SAD. Postao je američki finansijski spekulant. Osnivač je i predsjednik Instituta Otvoreno društvo, organizacije koja podupire aktivnosti u više od 50 zemalja
1938. – Nacistička Njemačka objavila mobilizaciju stanovništva u sklopu priprema za rat.
1944. – U Napulju je počeo dvodnevni sastanak vođe jugoslovenskih partizana Josipa Broza sa britanskim premijerom Winstonom Churchillom, koji je Titu predložio susret s kraljem Jugoslavije Petrom Drugim Karađorđevićem, što je odbijeno. Churchill je priznao prava Jugoslavije na Istru, ali ne i na Trst.
1944.- Proradio prvi naftovod pod morem kojim je ispod La Mancha nafta isporučivana savezničkim snagama u Francuskoj. Kroz naftovod je dnevno prolazilo 700 tona nafte.
1946. – Britanska je vlada naredila zaustavljanje useljavanja u Palestinu, a preostale Jevreje koji su željeli imigrirati internirala je na Cipar.
1949. – Rođen je Mark Knopfler, britanski gitarista, rock pjevač i kompozitor.
1955. – Umro je Thomas Mann, njemački književnik, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1929. Poslije dolaska nacista na vlast u Njemačkoj 1933. emigrirao je u Švajcarsku, a 1939. u SAD. Stvarao je pod uticajem Johana Volfganga Goethea, Arthura Schopenhauera, Friedricha Nietzschea i velikih ruskih pisaca 19. vijeka. Djela: romani “Budenbrokovi”, “Čarobni brijeg”, “Kraljevsko visočanstvo”, “Lota u Vajmaru”, “Doktor Faustus”, “Ispovijesti varalice Feliksa Krula”, “Izabranik”, tetralogija “Josif i njegova braća”, pripovijetke i novele “Smrt u Veneciji”, “Tonio Kreger”, “Mario i mađioničar”, “Zamijenjene glave”, “Zakon”, “Prevarena”, eseji “Duhovno plemstvo”, “Staro i novo”, kulturno-filozofske i istorijske studije “Fridrih i velika koalicija”, “Razmatranja jednog nepolitičara”.
1960. – SAD lansirale prvi komunikacijski satelit Eho I.
1962. – Obavljen prvi grupni let svemirskih brodova – sovjetskih letjelica “Vastok 3” i “Vastok 4”, lansiranih u orbitu oko Zemlje u razmaku od 24 sata, kojima su upravljali kosmonauti Andrej Nikolajev i Pavel Popovič. Brodovi su se približili jedan drugom na samo 6,5 kilometara, što je bio prvi pokušaj ispitivanja mogućnosti manevrisanja dva broda u grupnom letu i veliki doprinos kasnijem spajanju svemirskih letjelica.
1970. – U okviru nove istočne politike njemački kancelar Willy Brandt potpisao je u Moskvi sporazum kojim su se Zapadna Njemačka i SSSR odrekli sile u međusobnim odnosima i priznali postojeću granicu između dvije njemačke države.
1978. – Japan i Kina sklopili su sporazum o miru i prijateljstvu koji je normalizirao odnose dugogodišnjih neprijatelja.
1981. – IBM je predstavio Model 5150, prvi lični računar u historiji računalne tehnike.
1982. – Umro američki filmski i pozorišni glumac Henry Fonda. Igrao je u više od 80 filmova, a Oscar je dobio za ulogu u svom posljednjem filmu “Na zlatnom jezeru” (Golden pond). Poznat po ulogama u filmovma: 12 Angry Men, Once Upon a Time in the West, The Grapes of Wrath, Fort Apache, War and Peace…
Bio je glava u porodici slavnih filmskih glumaca, među kojima su njegova kćer Jane Fonda, sin Peter Fonda, unuka Bridget Fonda i unuk Troy Garity. 1999. godine ga je Američki filmski institut proglasio šestom najvećom muškom filmskom zvijezdom svih vremena.
1992. – SAD, Kanada i Meksiko postigli sporazum o stvaranju jedinstvene zone slobodne trgovine, čime je stvoren najveći svjetski trgovinski blok.
1984. – U Los Angelesu završene 23. olimpijske igre na kojim je učestvovalo 140 zemalja.
1993. – Ulaskom u Sarajevo dva konvoja UNHCR-a, koja su prešla preko teritorije Republike Srpske, počelo provođenje sporazuma o otvaranju puteva Sarajevo – Ilidža i Sarajevo – Ilijaš – Visoko – Zenica.
2000. – U Barencovom moru potonula ruska nuklearna podmornica Kursk, nakon dvije eksplozije prouzrokovane kvarom. U ovoj nesreći poginulo je svih 118 članova posade.
2014. – Umrla holivudska zvijezda i dobitnica Oscara, glumica Lauren Bacall, koja je slavu stekla u zlatno doba Hollywooda, ulogama u filmovima klasicima: “Imati i nemati”, “Veliki san”, “Kako se udati za milionera”, “Ubistvo u Orijent ekspresu”…
You must be logged in to post a comment Login