16.03 – Dogodilo se na današnji dan – Portugalski moreplovac Ferdinand Magellan stigao je na Filipine, gdje je zatim poginuo u sukobu s domorocima. Umro je rimski car Tiberije Klaudije Neron Cezar Avgust

Tiberije Klaudije Neron Cezar Avgust

37. – Umro je rimski car Tiberije Klaudije Neron Cezar Avgust, posinak Oktavijana Avgusta, koji je tokom vladavine od 14. godine osigurao granice Rimskog carstva bez novih osvajanja, popravio finansije i administraciju, posebno u provincijama. Prethodno je bio u vojnim pohodima u Germaniji, Panoniji i Dalmaciji. Pod starost je proglasio zakon “De majestate” (Uvreda veličanstva) i vladao sve okrutnije, 26. se povukao na ostrvo Kapri, a u Rimu je njegov miljenik – prefekt pretorijanaca Elije Sejan zaveo krvav režim u carevo ime. Nastojeći da se dočepa prijestola, Sejan je ubio carevog sina Julija Druza, poslije čega je Tiberije naredio njegovo smaknuće.

1521. – Portugalski moreplovac Ferdinand Magellan stigao je na Filipine, gdje je zatim poginuo u sukobu s domorocima. Poslije tri godine plovidbe oko svijeta u Španiju se 1522. od pet brodova vratila samo “Viktorija” sa 18 članova posade. Putovanjem je dokazano da je Zemlja okrugla.

1534. – Engleska je prekinula sve veze s Rimokatoličkom crkvom.

1787. – Rođen je njemački fizičar Georg Simon Ohm, koji je otkrio odnos struje elektromotorne sile i otpora u električnom kolu, nazvan po njemu Omov zakon. Dao je znatan doprinos akustici, optici kristala i matematici. Jedinica za mjerenje električnog otpora u međunarodnom sistemu mjera njemu u čast nazvana je “om”.

Ferdinand Magellan

1851. – Španija je zaključila konkordat sa Vatikanom, prema kojem je rimokatolička vjera postala jedina religija u državi, a crkva je stavila pod kontrolu obrazovanje i štampu.

1859. – Rođen je ruski fizičar i elektroinženjer Aleksandar Stepanovič Popov, koji je pronašao i uspostavio prvu radio-telegrafsku vezu. Prije italijanskog pronalazača Giljelma Markonija je napravio prvi radio-prijemnik.

1908. – Rođen je Robert Domany, španski borac, partizanski komandant i narodni heroj Jugoslavije.

1925. – Umro je njemački bakteriolog August fon Vaserman, koji je 1906. uveo metodu pregleda krvi (Vasermanova reakcija), pomoću koje je utvrđivano postojanje sifilisa. Proučavao je i strukturu ćelija, antitoksine, uzroke tuberkuloze i raka i bavio se izolacijom i identifikacijom zaraznih klica.

Izet Sarajlić

1930. – Rođen je Izet Sarajlić (1930.- 2002.), bosanskohercegovački književnik, esejist, pjesnik i prevodilac. Bio je član Akademije nauka i umjetnosti BiH i Udruženja intelektualaca Krug 99. Objavio je više od 30 knjiga poezije.

1934. – U Rimu je potpisan italijansko-mađarsko-austrijski “Dunavski blok“, kojim je podržana ekspanzionistička politika Italije naspram “Male antante” – Jugoslavije, Čehoslovačke i Rumunije.

1935. – Adolf Hitler je izdao dekret kojim je njemačkoj armiji osigurao 500.000 naoružanih vojnika. Time je potpuno odbacio Versajski ugovor sklopljen poslije prvog svjetskog rata kojim je Njemačkoj dozvoljeno samo 100.000 ljudi pod oružjem.

1939. – Dan pošto su trupe nacističke Njemačke okupirale Češku, prema direktivi Adolfa Hitlera, Slovačka je proglašena za “nezavisnu državu”, čime je ostvaren njegov plan za pokoravanje Čehoslovačke.

1940. – Rođen je italijanski filmski režiser Bernardo Bertolucci, čije filmove odlikuje radikalno kritički odnos prema stvarnosti i nastojanje da protumači zakonitosti građanskog svijeta i psihološke probleme čovjeka u njemu. Filmovi: “Prije revolucije”, “Partner”, “Strategija pauka”, “Konformista”, “Posljednji tango u Parizu”, “Dvadeseti vijek”, “Mjesec”, “Smiješan čovjek”, “1900”, “Posljednji kineski car”.

Josip Broz Tito

1953. – Josip Broz Tito doputovao je u Veliku Britaniju, što je bila prva posjeta šefa jugoslovenske države jednoj zapadnoj zemlji poslije Drugog svjetskog rata.

1962. – Lansiran je prvi sovjetski satelit iz serije “Kosmos“.

1968. – Trupe SAD u Vijetnamskom ratu masakrirale su nekoliko stotina vijetnamskih civila u selu Mi Laj, među kojima mnogo djece, žena i žena trudnica. Taj ratni zločin je – kad je kasnije otkriven – izazvao talas ogorčenih osuda u svijetu i u američkoj javnosti, ali počinioci nisu kažnjeni.

1978. – “Crvene brigade” su u Rimu otele bivšeg italijanskog premijera Alda Mora. Držali su ga u zarobljeništvu do maja 1978. kad su ga ubili.

1988. – Iračke vlasti su hemijskim oružjem ubile oko 5.000 civila Kurda u gradu Halabja, na sjeveru zemlje.

1998. – Vatikan je izrazio žaljenje zbog toga što pojedini pripadnici Rimokatoličke crkve nisu učinili dovoljno da tokom Drugog svjetskog rata pomognu Jevrejima izloženim nacističkom progromu, ali je odbacio zahtjeve da osudi nesumnjivo mračnu ulogu koju je tokom rata i istrebljivanja, ne samo Jevreja, odigrao papa Pije Dvanaesti.

Danilo Bata Stojković

1999. – Evropska komisija je podnijela kolektivnu ostavku – prvi put od osnivanja tog izvršnog tijela Evropske unije 1958. godine – na šta je 20 evropskih komesara primorano optužbama za niz prevara, neregularnosti i loše upravljanje finansijama.

2002. – U Beogradu je umro jedan od najpoznatijih filmskih i pozorišnih glumaca Danilo Bata Stojković.

2014. – Građani Krima na referendumu odlučili da uđu u sastav Ruske Federacije. 93 posto građana koji su izašli na referendum glasalo je za prisajedinjenje ovog poluostrva Ruskoj Federaciji, a sedam posto za ostanak u sastavu Ukrajine. Zvanični Kijev i zapadne vlade osudili su održavanje referenduma koji smatraju nelegitimnim.