20.01. – Dogodilo se na današnji dan – Rođen je američki režiser David Lynch. Poznat po svojim nadrealnim filmovima i jedinstvenim stilom. Njegov rad se često bavi slikom malog američkog gradića kao u filmovima Plavi baršun i Twin Peaks ili kalifornijskog metropolisa kao u Lost Highway, Mulholland Drive i Inland Empire

1265. – Prvi put je sazvan engleski parlament. Donji dom činila su dva predstavnika nižeg plemstva iz svake grofovije i dva građanina iz svih većih gradova, a Gornji dom baroni i više sveštenstvo.

1552. – Umrla je Katharina von Bora, njemačka reformatorica i žena Martina Luthera.

1667. – Završen je trinaestogodišnji rat Rusije i Poljske, koji je izbio kada su pobunjeni ukrajinski Kozaci priznali vrhovnu vlast ruskog cara. Mirom u selu Andrusovu kod Smolenska, Poljska je bila primorana da Rusiji ustupi Kijev, Smolensk i dio Ukrajine na lijevoj obali Dnjepra.

1775. – Rođen je francuski fizičar i matematičar André-Marie Ampère.

1841. – Završen je Prvi opijumski rat Velike Britanije i Kine. Mirom u Nankingu poražena Kina je bila primorana da Britancima plati ratnu odštetu i da im prepusti Hong Kong.

1916. – Umro je tipografski radnik Nedeljko Čabrinović, jedan od atentatora u Sarajevu 28. juna 1914. na austrougarskog prestolonasljednika nadvojvodu Franca Ferdinanda, što su Austro-Ugarska i Njemačka iskoristile da počnu Prvi svjetski rat. Čabrinović – koji je umro od posljedica torture u tamnici u Terezinu, oko 60 kilometara sjeverno od Praga – bacio je na Ferdinandov automobil bombu koja je promašila cilj, ali je potom nadvojvodu hicima iz revolvera usmrtio gimnazijalac Gavrilo Princip. Punoljetni atentatori – učitelji Veljko Čubrilović i Danilo Ilić, osuđeni su na smrt i obješeni, a maloljetnici Princip, Čabrinović i Trifko Grabež osuđeni su na robiju, gdje su umrli, ne dočekavši ratni poraz i raspad Austro-Ugarske.

1920. – Rođen je italijanski režiser i jedan od najutjecajnijih režisera 20. vijeka, Federico Fellini.

1921. –  Novi Parlament u Ankari donio je odluku da se država zove Turska. Osnivač moderne Turske je Mustafa KemalAtatürk” (“otac Turaka”), koji provodi velike reforme, uvodi latinicu umjesto dotadašnjeg arapskog pisma, te promjenama mijenja lik države u jednu modernu zemlju.

1941. – Održana je zloglasna Wannsee konferencija u Berlinu, na kojoj su progon i uništenje Jevreja označeni kao konačno rješenje jevrejskog pitanja, te je time dat signal za masovna strijeljanja i otvaranje logora smrti na područjima pod kontrolom njemačke vojske i Trećeg rajha.

1945. – Franklin Delano Roosevelt inaugurisan je četvrti put za predsednika SAD-a, jedini u istoriji SAD koji je četiri puta biran za predsjednika.

1946. – Rođen je američki režiser David Lynch. Poznat po svojim nadrealnim filmovima, Lynch je razvio svoj jedinstveni vizualni stil kojeg karakteriziraju snene scene i specijalni dizajn zvuka. Nadrealni i u mnogim slučajevima nasilni elementi njegovih filmova na reputaciji su da “zastrašuju, vrijeđaju i mistificiraju” svoje gledaoce. Njegov rad se često bavi slikom malog američkog gradića kao u filmovima Plavi baršun i Twin Peaks ili kalifornijskog metropolisa kao u Lost Highway, Mulholland Drive i Inland Empire. Počeo je sa svojom eksperimentalnom filmskom školom sa filmom Eraserhead, očuvao je kultni status uprkos komercijanim uspjesima nekih njegovi filmova.

1961. – John F. Kennedy je u 43. godini inaugurisan za predsjednika SAD-a kao najmlađi šef države u njenoj historiji.

1973. – U Madridu je ubijen španski premijer Louis Carrero Blanco.

1981. – Ronald Regan je u 70. godini preuzeo dužnost šefa države, postavši najstariji predsjednik u istoriji SAD.

1984. – U Acapulcu u Mexicu umro američki sportista i filmski glumac Johnny Weissmüller, prvi čovjek koji je preplivao 100 metara za manje od jedne minute, tumač uloge u nizu filmova o Tarzanu. Osvojio je tri zlatne medalje na OI 1924. i dvije 1928. godine

1990. – Održan je četrnaesti vanredni kongres SKJ, održan u Beogradu, bio je ujedno i posljedni kongres te partije. Zbog neslaganja u rješavanju ključnih problema jugoslovenske zajednice, slovenačka i hrvatska delegacija napustile su taj skup. To je bio kraj Saveza komunista Jugoslavije, a mnogi smatraju da je time počeo raspad SFRJ.

1990. – Sovjetske trupe su upale u azerbejdžanski glavni grad Baku, ostavljajući iza sebe na desetine ranjenih i mrtvih. Događaj je poznat pod imenom “Crni januar” u Azerbejdžanu.

1993. – Umrla je američka glumica holandskog porijekla Audrey Hepburn , dobitnica Oskara za film “Praznik u Rimu”, ambasador dobre volje UNICEF-a (“Doručak kod Tifanija”, “Moja draga lejdi”, “Sabrina”, “Rat i mir”, “Ljubav popodne”).

1996. – Na izborima u Gazi i na Zapadnoj obali, održanim prema sporazumu Izraela i Palestinaca, vođa PLO Jaser Arafat postao je prvi demokratski izabran lider palestinskog naroda, sa 88,1 odsto glasova.

1999. – Viši sud u Vermontu donosi presudu, koja ujedno znači da homoseksualni parovi imaju ista prava kao i heteroseksualni vjenčani parovi.

2001. – Filipinski predsjednik Joseph Estrada povukao se sa vlasti pod pritiskom demonstranata i vojske, a 16. aprila se predao Specijalnom sudu za borbu protiv korupcije.

2003. – Bivši predsjednik Srbije Milan Milutinović dobrovoljno se predao Tribunalu u Hagu, pred kojim je optužen za zločine na Kosovu tokom 1999. godine.

2006. – Australijska policija uhapsila Dragana Vasiljkovića, poznatijeg kao kapetan Dragan, koga Hrvatska sumnjiči za ratne zločine.

2008. – U drugom krugu predsjedničkih izbora u Srbiji, lider DS-a Boris Tadić ponovno je izabran za šefa države.

2009. – Barack Obama je položio zakletvu na mjesto 44. predsjednika SAD-a. Na toj poziciji naslijedio je Georga W. Busha.

2010. – Umro Omer Pobrić, “maestro” bosanske sevdalinke i jedan od njenih najznačajnijih kompozitora. Rođen je u Tešnju 8. septembra 1945. Bio je osnivač i direktor Instituta sevdaha koji se nalazi u Mulićima, Visoko, gdje je i živio. U svojim knjigama je zabilježio skoro 1.000 sevdalinki. Preminuo je u toku vožnje, na putu Sarajevo – Visoko.

Posted by on 2024-01-20. Filed under Magazin, Na današnji dan. You can follow any responses to this entry through the RSS 2.0. Both comments and pings are currently closed.

You must be logged in to post a comment Login