55. pne. – Rimski konzul Gaj Julije Cezar iskrcao se u Britaniju sa 10.000 vojnika Sedme i Desete rimske legije.
1474. – Umro je Mahmud Paša Abogović, osmanlijski državnik, vojskovođa, pjesnik i veliki vezir južnoslavenskog porijekla.
1576. – Umro venecijanski slikar Tiziano Veccelli. Raskošan kolorit i vještina upotrebe nove uljane tehnike učinili su ga jednim od najvećih majstora renesanse (“Venera Urbinska”, “Bahanal”, “Jupiter i Antiopa”).
1770. – Rođen je njemački filozof Georg Wilhelm Friedrich Hegel. Njegov gigantski rad je sinteza njemačke filozofske misli, a filozofski stav da svijet postoji objektivno, ali ne sasvim nezavisno od ljudske svijesti. Tvorac je sistema apsolutnog idealizma u kojem apsolutno bivstvo ima tročlanu strukturu: ideja – priroda – duh. Prema trijadnoj šemi, razlikuje subjektivni duh (pojedinačna svijest), objektivni duh (društvena svijest) i apsolutni duh (samosaznanje Ideje koja se postiže u umjetnosti, religiji i filozofiji). Osnova svijeta je apsolutna ideja, a ljudski svijet je njen najviši stepen i izraz. Apsolutna ideja postoji samo dijalektički, u kretanju i razvoju, a svijet je proces samorazvitka i samospoznaje Ideje. Priroda u njegovom sistemu ima status “drugobivstvene ideje”, ona je opredmećena Ideja. Djela: “Fenomenologija duha”, “Filozofija istorije”, “Nauka logike”, “Estetika”, “Filozofija religije”, “Enciklopedija filozofskih nauka”, “Filozofska propedevtika”, “Osnovne crte filozofije prava ili prirodno pravo i nauka o državi u osnovnim konturama”.
1789. – Parlament Francuske usvojio je Deklaraciju o pravima čovjeka i građanina.
1813. – U bici kod Drezdena Napoleon Bonaparta je sa 130.000 vojnika porazio udružene austrijske, ruske i pruske snage od 200.000 ljudi.
1828. – Urugvaj je zvanično postao nezavisna država na osnovu mirovnog ugovora sklopljenog u Rio de Žaneiru poslije okončanja rata između Brazila i Argentine.
1884. – Rođen američki filmski producent porijeklom poljski jevrej Shmuel Gelbfisz, poznat kao Samuel Goldwyn, jedan od pionira filmske industrije. Osnovao je 1923. filmsku kompaniju Samuel Goldwyn Productions, koja se 1924. udružila s još dvije filmske kuće u kompaniju Metro-Goldwyn-Mayer.
1890. – Rođen je američki slikar i fotograf Emmanuel Radnitzky, poznat kao Man Ray, koji je 1915. sa francuskim vajarom i slikarom Marcelom Duchampom pokrenuoo dadaizam.
1908. – U Stonewallu u Teksasu rođen američki državnik Lyndon Baines Johnson, potpredsjednik SAD-a od 1960, predsjednik od 1963, nakon ubistva Johna Fitzgeralda Kennedyja. Na izborima 1964. ponovo je izabran za predsjednika
1916. – Umro je bh. književnik Petar Kočić. Po povratku sa studija slavistike u Beču i službovanja u Srbiji i Skoplju, dugo je bio bez posla, osuđivan je i tamnovao je u Banjaluci i Tuzli. U Banjaluci je pokrenuo list “Otadžbina”, koji je često zabranjivan. Jedrim i sažetim pripovijedanjem i svježim poetskim jezikom snažno je prikazao planinski zavičaj, život u njemu i sudbinu seljaka, a u satirama je britko kritikovao prilike u kojima su živjeli bosanski seljaci pod austrougarskom okupacijom. Djela: satire “Jazavac pred sudom”, “Sudanija”, zbirke pripovijedaka “S planine i ispod planine”, “Jauci sa Zmijanja”.
1916. – Italija je u Prvom svjetskom ratu objavila rat Njemačkoj, a Rumunija Austro-Ugarskoj.
1921. – Velika Britanija je postavila Fejsala, sina Šerifa Huseina, vođe arapskih pobunjenika protiv Turaka, za kralja Iraka.
1928. – U Parizu je potpisan Brajan-Kelogov pakt kojim su se zemlje potpisnice odrekle rata kao sredstva nacionalne politike i rješavanja međudržavnih sukoba i obavezale da će sporna pitanja rješavati mirnim putem. Među 63 države potpisnice bila je i Kraljevina Jugoslavija.
1936. – Postignut je sporazum o okončanju britanske okupacije Egipta, izuzev zone Sueskog kanala, u kojoj su ostale trupe Velike Britanije.
1945. – Američke trupe su na kraju Drugog svjetskog rata počele iskrcavanje na tlo Japana.
1946. – Francuska i Laos su zaključili sporazum kojim je Laos postao kraljevina pod francuskom dominacijom.
1975. – Umro je posljednji etiopijski car Haile Selassie. Najveća postignuća su mu agrarna reforma, emancipacija robova, te uspostava parlamenta.
1991. – Moldova je objavila nezavisnost od SSSR-a.
1992. – U Londonu je završena dvodnevna Međunarodna konferencija o bivšoj Jugoslaviji, na kojoj su predstavnici bosanskih Srba prihvatili da teško naoružanje stave pod kontrolu UN.
1994. – U Republici Srpskoj počeo je referendum o mapi teritorijalnog razgraničenja u BiH, koju je podnijela Kontakt grupa. Referendum je trajao do 28. augusta. Srbi su odbili ponuđeni plan Kontakt grupe, poslije čega je nastavljena ekonomska i politička blokada SR Jugoslavije prema Republici Srpskoj, uvedena 5. augusta 1994. godine.
1995. – Izrael i PLO su u Kairu potpisali sporazum o proširenju palestinske autonomije i na Zapadnu obalu. Autonomija je dotad bila predviđene samo za oblast Gaze.
1999. – Napadom na čečenske separatističke snage ruska armija započela Drugi čečenski rat.
2000. – U Moskvi u požaru izgorio televizijski toranj Ostankino, jedan od simbola grada. Toranj, viši od petsto metara, sagrađen je 1967. prema planovima arhitekte Nikolaja Nikitina.
2004. – Vrhovni sud u Čileu odlučio je da oduzme imunitet bivšem diktatoru Augustu Pinochetu u sklopu istrage o planu Kondor (programu južnoameričkih diktatora u sklopu kojeg su od 1970. do 1980. likvidirani njihovi politički protivnici). Pinochet je bio na vlasti 17 godina.
2004. – Uklonjeni spomenici ozloglašenim ustašama iz Drugog svjetskog rata: Mili Budaku u Svetom Roku i Juri Francetiću u Slunju.
You must be logged in to post a comment Login