31.05. – Dogodilo se na današnji dan – Umro je austrijski kompozitor Joseph Haydn, predstavnik “bečkih klasičara”. Napisao je više od sto simfonija, komponovao je gudačke kvartete, klavirske sonate, crkvenu muziku…

Tintoretto, Jacopo Robusti

1594. – Umro italijanski slikar Tintoretto, pravog imena Jacopo Robusti, umjetnik strasnog temperamenta, jedan od najvećih majstora 16. vijeka. S lakoćom je slikao kompozicije ogromnih dimenzija, snažnim zamahom i upotrebom dramatičnih svjetlosnih efekata, pri čemu je očuvao osjećanje i za najmanje pojedinosti taktilnih i čulnih vrijednosti. Snažno je uticao na evropske slikare, posebno na impresioniste. Radio je u rodnoj Veneciji, u kojoj su ostala glavna djela “Raj” u Duždevoj palati, “Tajna večera” u crkvi San Đorđo Mađore, “Raspeće” u Skuoli di San Roko, ali je dosta rasijano i po evropskim muzejima, poput slika “Suzana i starci” u Beču i “Autoportret” u Parizu.

1793. — Hapšenjem žirondinaca u Francuskoj počela je vladavina jakobinskog terora.

Joseph Haydn

1809. – Umro je austrijski kompozitor Joseph Haydn, predstavnik “bečkih klasičara”, tri decenije kapelmajstor na dvoru mađarskih grofova Esterhazi. Prilikom dva boravka u Engleskoj stekao je svjetsku slavu i komponovao najzrelija djela. Inspirisao se austrijskim, mađarskim, njemačkim, francuskim, ruskim folklorom. Napisao je više od sto simfonija, komponovao je gudačke kvartete, klavirske sonate, crkvenu muziku, a prema njegovom “Carskom kvartetu” nastala je himna Austrije. Djela: simfonije “Jutro”, “Podne”, “Veče”, “Oproštajna”, “Marija Terezija”, “Oksfordska”, “Medvjed”, “Kokoška”, “Kraljica”, “Vojna”, “Časovnik”, gudački kvarteti “Sunčevi kvarteti”, “Ruski kvarteti”, oratorijumi “Stvaranje svijeta”, “Godišnja doba”, opera “Apotekar”.

1819. – Rođen je američki pisac Walt Whitman, pjesnik slobode i demokratije. Bio je štamparski radnik, drvodjelja i učitelj. Osnovu njegovih pjesama, napisanih u nekonvencionalnoj formi slobodnog stiha, čini ljubav prema čovjeku. Snažno je utjecao na modernu liriku, posebno najvažnijom zbirkom pjesama “Vlati trave”.

1859. — Počeo je da radi veliki sat Big Ben na kuli britanskog parlamenta u Londonu.

1902. — Mirom u Verenigingu završen je Drugi burski rat u kojem su poginula 5 774 Britanca i najmanje 4 000 Bura.

1924. — Kina je priznala SSSR.

Walt Whitman

1938. — Prvi put je prikazan film na televiziji. Bio je to film Povratak Skarlet Pimpernel, koji je prikazala američka televizijska kuća NBC.

1939. — Danska je s Njemačkom potpisala pakt o nenapadanju. U aprilu naredne godine njemačke trupe okupirale su Dansku.

1962. – U Izraelu obješen njemački ratni zločinac Adolf Eichmann, tokom Drugog svjetskog rata glavni egzekutor zamisli Adolfa Hitlera o “konačnom rješenju” jevrejskog pitanja. U sudskom procesu je utvrđeno da je kriv za smrt šest miliona ljudi.

1991. — U Lisabonu je potpisan mirovni sporazum o Angoli, kojim je poslije gotovo 16 godina okončan građanski rat.

1992. — U organizaciji Centra za antiratnu akciju, održane su u Beogradu demonstracije više desetina hiljada građana, koji su nošenjem crnog flora dugog 1.300 metara izrazili svoje saućešće sa žrtvama rata u Bosni i Hercegovini.

Dan bijelih traka

1992. – Dan bijelih traka: Lokalne srpske vlasti u Prijedoru izdale su naredbu posredstvom lokalnog radija prema kojoj su svi Bošnjaci i bosanski Hrvati morali na ruke staviti bijele trake, a kuće obilježiti bijelim plahtama, što je rezultiralo progonima i ubistvima.

1994. – Za prvog predsjednika Federacije BiH izabran Krešimir Zubak.

1997. — Ukrajina i Rusija potpisale su sporazum o strateškom partnerstvu.

1999. – Umro je bosanskohercegovački glumac Davor Dujmović.

2001. — Agent FBI-ja, veteran Robert Hansen, optužen za špijunažu, izjavio je da nije kriv. Američka vlada optužila je Hansena da je 15 godina prenosio strogo povjerljive informacije Moskvi za sumu od 1.400.000 dolara i određenu količinu dijamanata.

2010. – Izraelski komandosi presreli humanitarni konvoj za Gazu i ubili 15 osoba.