NATO-ova ubistva civila u Libiji još nisu istražena

NATO nije istražio niti je ponudio kompenzaciju za ubistva civila u avionskim napadima tokom sedmomjesečne operacije u Libiji kada je zbačen predsjednik Moamer Gadafi, saopšteno je iz Amnesty Internationala (IA).

U saopštenju se navodi da su desetine Libijaca, koji nisu bili umiješani u sukobe, poginuli ili povrijeđeni u bombardovanjima NATO-a, ali da do sada nije provedena odgovarajuća istraga njihove pogibije.

“Zvaničnici NATO-a stalno ponavljaju svoju posvećenost zaštiti civila. Oni ne mogu samo gurnuti sa strane pogibiju desetina civila uz neko blago saopštenje o njihovom žaljenju, bez odgovarajuće istrage tih incidenata”, navela je u saopštenju Donatella Rovera, viši savjetnik za krizne situacije pri AI-u.

U saopštenju se ističe da istraga treba da utvrdi da li su civilne žrtve rezultat kršenja međunarodnog prava, te da odgovorne treba privesti pravdi ukoliko je to istina.

Vojna intervencija NATO-a, koju je odobrilo Vijeće sigurnosti UN, počela je 31. marta prošle godine sa ciljem zaštite civila koji su bili u opasnosti od napada.

NATO je saopštio da je izveo oko 26.000 letova, uključujući 9.600 borbenih misija, i uništio 5.900 meta prije okončanja operacije 31. oktobra.

Istražioci VS UN za ljudska prava zaključili su početkom mjeseca da je NATO kriv za smrt civila, ali da su preduzete obimne mjere da se osigura da ne bude civilnih žrtava.

AI priznaje da je NATO uložio značajne napore da umanji rizik od civilnih žrtava putem preciznog bombardovanja i upozorenja o predstojećim napadima.

Međutim, AI kaže da to ne znači da Alijansa ne mora da provede istragu o ubistvima ili da da reparacije žrtvama ili porodicama ubijenih.

Preživjeli i rodbina žrtava, koje je intervjuisao AI, kažu da ih nikad niko iz NATO-a nije kontaktirao.

U saopštenju se navodi da je NATO dokumentovao samo 55 slučajeva ubistava civila, uključujući 16-oro djece i 14 žena, koji su ubijeni u avionapadima na Tripoli, Zlitan, Madžer, Sirt i Bregu, u većini slučajeva dok su bili u privatnim kućama bez jasne naznake o bilo kakvom vojnom cilju.

Još 34 ljudi, među njima osmoro djece, ubijeno je u tri odvojena napada na dvije kuće u Madžeru bez ikakvog objašnjenja zašto su oni bili meta, navodi AI.

U odgovoru NATO-a AI-u navodi se da alijansa “duboko žali bilo kakvav bol” koji su uzrokovali avionapadi, ali da više nema mandat za ma kakve aktivnosti u Libiji.

Prije dvije sedmice, Rusija je kritikovala istražioce  UN zbog neadekvatne istrage pogibije civila u akcijama NATO u vrijeme ustanka prošle godine, kada je ubijen veliki broj djece i novinara.

“Naš stav je da su tokom kampanje NATO-a prekršeni mnogi standardi međunarodnog prava i ljudskih prava, uključujući najvažnije – pravo na život”, rekla je Marija Kodinskaja-Goleniščeva, diplomata u ruskoj Misiji u UN u Ženevi.

Rusija je kritikovala operaciju NATO-a, uz obrazloženje da je cilj trebao biti zaštita civila, a ne pomaganje da se zbaci Gadafi.