23.03. – Dogodilo se na današnji dan – Umro je bosanski kralj Tvrtko I Kotromanić, najmoćniji bosanski vladar. Rođen je japanski filmski režiser Akira Kurosawa. Umro je hrvatski i jugoslovenski glumac Boris Dvornik koji je nastupao u preko 40 filmova i 20 serija. Film “Titanic” Jamesa Camerona osvojio rekordan broj nagrada Oscar u historiji kinematografije, čak 11.
1391. – Umro je bosanski kralj Tvrtko I Kotromanić, najmoćniji bosanski vladar, koji je u manastiru Mileševa, na grobu Svetog Save, 1377. krunisan za kralja Srbije i Bosne, čemu je 1382. dodao titulu kralja Dalmacije, Hrvatske i Primorja. U bici kod Bileće 1388. je potukao Turke, a njegova vojska pod vojvodom Vlatkom Vukovićem učestvovala je […]
18.03 – Dogodilo se na današnji dan – Vlada Republike BiH i Hrvatska su u Washingtonu u prisustvu predsjednika SAD-a Billa Clintona potpisale sporazum o Federaciji BiH. Umro gitarist i pjevač Chuck Berry, jedan od pionira rock and rolla.
1438. – Albert II Habsburški postao je kralj Rimljana u Svetom Rimskom Carstvu. 1584. – Umro Ivan IV Grozni, prvi ruski vladar koji je krunisan za cara (1547). Uspješno je ratovao protiv Tatara i proveo unutrašnje reforme, a nadimak Grozni je dobio zbog okrutnosti prema bojarima. Podigao je 1553. prvu štampariju u Rusiji, a 1584, […]
12.03. – Dogodilo se na današnji dan – Izvršen je atentat na Zorana Đinđića premijera Srbije, koji je ubijen ispred zgrade Vlade republike Srbije. Mahatma Gandhi počeo kampanju građanske neposlušnosti protiv britanske kolonijalne uprave. Rođen Mustafa Kemal Ataturk, osnivač turske republike
641. – Kineska princeza Ven Čeng udala se za vladara Tibeta, na osnovu čega je kasnije Kina polagala pravo na suverenitet nad tom južnom planinskom provincijom. 1365. – Osnovan univerzitet u Beču. 1507. – Kao najamnik kralja od Navare poginuo je italijanski general Cesare Borgia, zbačeni vojvoda od Romagne, vanbračni sin pape Aleksandra Šestog. Pošto […]
20.02. – Dogodilo se na današnji dan – Rođeni: muzičar i tekstopisac Kurt Donald Cobain i BH režiser Danis Tanović
1860. – U Novom Sadu je izašao prvi broj “Danice“, najznačajnijeg književnog časopisa srpskog romantizma, koji je pokrenuo i uređivao pisac Đorđe Popović. “Danica” je okupila stotinjak pisaca, uključujući Jakova Ignjatovića, Đuru Jakšića, Jovana Jovanovića – Zmaja, Lazu Kostića, Ljubomira Nenadovića. Značaj časopisa je opao kad su ga 1866. napustili najbolji saradnici zbog neslaganja s […]
16.02. – Dogodilo se na današnji dan – Završen francusko-pruski rat, rođen Kim Jong-Il, Fidel Castro postao je premijer Kube, stupio na snagu Protokol iz Kyota
1659. – Ispisan prvi ček u historiji, u vrijednosti 400 funti. Danas je izložen u Westminster Abbeyu, u Londonu. 1808. – Francuska počela invaziju na Španiju i pokorila je za mjesec dana. Car Napoleon Prvi je odveo u Francusku kralja Karlosa Četvrtog i njegovog sina Fernanda Sedmog, a na prijesto je postavio brata Žozefa, koji […]
27. 12. – Dogodilo se na današnji dan – Rođeni: Louis Pasteur – francuski hemičar i biolog, Johannes Kepler – njemački astronom, matematičar i fizičar, Marlene Dietrich – njemačko-američka glumica i pjevačica… Charles Darwin brodom “Beagle” isplovio je iz Plymoutha započevši petogodišnju ekspediciju tokom koje je sakupio ogroman materijal na osnovu kojeg je napisao epohalno djelo “Postanak vrsta”
1571. – Rođen je njemački astronom, matematičar i fizičar Johannes Kepler, koji je s tri zakona o kretanju planeta konačno utvrdio valjanost heliocentričnog sistema i udario temelje nove astronomije. Izračunao je i površinu i zapreminu geometrijskih tijela koja do tada nisu proučavana. 1647. – Nikola Zrinski postavljen za hrvatskog bana. 1822. – Rođen je francuski hemičar i […]
16. 12. – Dogodilo se na današnji dan – Rođen je engleski pisac Arthur Charles Clarke, pisac naučne fantastike u čijim su naučno-fantastičnim romanima i pričama glavne teme istraživanje svemira, mora i vremena. Autor djela: 2001: Odiseja u svemiru, 3001: Završna odiseja, Priče o deset svjetova, S druge strane neba… Umro njemački pisac Wilhelm Grimm, skupljač i obrađivač narodnih bajki
1497. – Vasco da Gama prošao je ušće Velike riblje rijeke i krenuo u Evropljanima dotad nepoznate vode. 1485. – Rođena je španska princeza Katarina Aragonska, prva od šest žena engleskog kralja Henrija Osmog. Njihov razvod 1533. bez dozvole pape izazvao je englesku crkvenu reformaciju i raskid s Vatikanom. 1653. – Vođa engleskih parlamentarista u […]
25. 11. – Dogodilo se na današnji dan – U Mrkonjić Gradu održano je prvo zasjedanje ZAVNOBiH-a, gdje su postavljeni temelji bh. državnosti. Umro je Fidel Castro, vođa Kubanske revolucije i dugogodišnji predsjednik Kube.
1520. – Portugalski moreplovac Fernando Magelan uplovio je u Pacifik, prošavši iz Atlatskog okeana kroz moreuz koji sada nosi njegovo ime. 1562. – Rođen je Lope de Vega, reformator španskog pozorišta i jedan od najznačajnijih dramskih pisaca u evropskoj književnosti. Veliki pjesnik i dobar prozaist, sa 1.800 komedija i drama, preko 3.000 soneta, epovima, romanima, […]
08.10. – Dogodilo se na današnji dan – Umro je njemački političar Willy Brandt, obitnik je Nobelove nagrade za mir. Vodio politiku popuštanja i doprinio političkoj stabilizaciji u Evropi. 1970. poklonio se žrtvama nacizma u Varšavi
1075. ili 1076. – Dmitar Zvonimir je okrunjen za hrvatskog kralja. 1354. – Ubijen je rimski tribun Cola di Rienzo, koji je ponesen idejom o obnavljanju antičke republike i ujedinjenjem Italije pod vođstvom Rima, 1347. proglasio Rimsku Republiku. Ubijen je u ustanku koji je organizovalo rimsko plemstvo. 1690. – Osmanska vojska nakon opsade opet osvaja […]
12.09. – Dogodilo se na današnji dan – Atinjani kod Maratona 490. pobijedili deset puta brojniju vojsku perzijskog cara Darija (9.000 prema 100.000). Vijest o pobjedi u Atinu je donio glasnik Fidipidis, pošto je pretrčao 40 kilometara i potom umro od premora. Rođen je američki atletičar Jesse Owens jedan od najvećih sportista 20. vijeka
490. p.n.e. – Atinjani kod Maratona 490. pobijedili deset puta brojniju vojsku perzijskog cara Darija (9.000 prema 100.000). Vijest o pobjedi u Atinu je donio glasnik Fidipidis, pošto je pretrčao 40 kilometara i potom umro od premora 1683. – Vojska poljskog kralja Jana Trećeg Sobjeskog potukla Osmanije i razbila drugu opsadu Beča. U ratu nastavljenom do […]