20. 12. – Dogodilo se na današnji dan – Održana je premijera kultnog filma “Diplomac” s Dustinom Hoffmanom i Anne Bancroft u glavnim ulogama. Film je jedan od klasika kinematografije koji se smatra jednim od najboljih filmova svih vremena a koji je proslavio Dustina Hoffmana i pjesmu „Mrs. Robinson“, te obilježio 1960-te
1192. – Austrijski vojvoda Leopold V. zarobio engleskog kralja Richarda Lavljeg Srca prilikom njegovog povratka u Englesku nakon sklapanja mira sa Saladinom. 1483. – U Švedskoj štampana prva knjiga pod nazivom Dyalogus creaturarum moralizatus. 1522. – Sulejman Veličanstveni je u opsadi Rodosa prihvatio predaju preostalih Vitezova sa Rodosa, kojima je dozvolio da se evakuišu. 1582. […]
17. 12. – Dogodilo se na današnji dan – Umro je južnoamerički revolucionar, vojskovođa i državnik Simon Bolivar, vođa borbe za nezavisnost Južne Amerike od Španije. U Rumuniji počele masovne demonstracije protiv diktatorskog režima Nikolaja Čaušeskua
1531. – Po naređenju pape Klementa VII, u portugalskoj prijestonici Lisabonu ustanovljena inkvizicija. 1718. – Engleska je objavila rat Španiji. 1777. – Francuska je priznala novoosnovane Sjedinjene Američke Države, koje su se tek oslobodile od Engleza. 1778. – Rođen je engleski hemičar Humphry Davy, predsjednik Kraljevskog učenog društva u Londonu, koji je pomoću elektrolize prvi […]
10. 12. – Dogodilo se na današnji dan – Generalna skupština UN-a u Parizu usvojila je Opću deklaraciju o ljudskim pravima. Umro je švedski hemičar, industrijalac, filantrop i pronalazač Alfred Bernhard Nobel. Ivo Andrić je u Stokholmu primio Nobelovu nagradu za književnost. Nobelovu nagradu za mir dobio je Amerikanac Martin Luther King. Njemački crkveni reformator Martin Luther u Vitenbergu javno je spalio bulu. Nelson Mandela potpisao je Ustav po kome su svi građani jednaki pred zakonom
1508. – Formirana je Kambrejska liga, savez protiv Venecije koji su sklopili papa Julije II, francuski kralj Luj XII, aragonski kralj Ferdinand II i rimsko-njemački car Maksimilijan I. 1520. – Njemački crkveni reformator Martin Luther u Vitenbergu javno je spalio bulu u kojoj mu je papa Lav X zaprijetio prokletstvom ako se u roku od […]
26. 11. – Dogodilo se na današnji dan – U Bihaću u Drugom svjetskom ratu osnovano “Antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Jugoslavije” i održano prvo zasjedanje AVNOJ-a na kojem su 54 delegata izabrala Izvršni odbor s dr Ivanom Ribarom na čelu.
1504. – Umrla Isabella I, katolička kraljica Kastilje od 1474. Njenom udajom za Fernanda II Aragonskog ujedinjene su Kastilja i Aragon (1479) i stvoreni temelji jedinstvene španske države i budućeg kolonijalnog carstva. Tokom njihove vladavine uspostavljen je sud inkvizicije (1480), protjerani su Jevreji, a zauzimanjem Granade 1492. definitivno je slomljena vlast Mavara. Iste godine opremili […]
25. 11. – Dogodilo se na današnji dan – U Mrkonjić Gradu održano je prvo zasjedanje ZAVNOBiH-a, gdje su postavljeni temelji bh. državnosti. Umro je Fidel Castro, vođa Kubanske revolucije i dugogodišnji predsjednik Kube.
1520. – Portugalski moreplovac Fernando Magelan uplovio je u Pacifik, prošavši iz Atlatskog okeana kroz moreuz koji sada nosi njegovo ime. 1562. – Rođen je Lope de Vega, reformator španskog pozorišta i jedan od najznačajnijih dramskih pisaca u evropskoj književnosti. Veliki pjesnik i dobar prozaist, sa 1.800 komedija i drama, preko 3.000 soneta, epovima, romanima, […]
22.11. – Dogodilo se na današnji dan – U Dallasu ubijen američki predsjednik John Fitzgerald Kennedy. Umro Jack London, jedan od najčitanijih američkih književnika. U prvostepenoj presudi Ratko Mladić osuđen na doživotni zatvor.
1497. – Tražeći morski put u Indiju Portugalac Vasco da Gama prvi oplovio Rt Dobre Nade, na krajnjem jugu Afrike. 1699. – Danska, Rusija, Saska i Poljska, poslije pobjede nad švedskom vojskom, potpisale sporazum o podjeli Kraljevine Švedske. 1819. – Rođena je engleska književnica Mary Ann Evans, poznata kao George Eliot, koja je, realistički opisujući […]
20. 11. – Dogodilo se na današnji dan – Vojskovođa Dioklecijan, porijeklom Ilir, rodom iz mjesta Diokle kod Salone, izabran za rimskog imperatora. U Nürnbergu je pred Međunarodnim vojnim sudom počelo suđenje nacističkim ratnim zločincima u Drugom svjetskom ratu, na kojem je prvi put u istoriji jedan međunarodni forum osudio agresiju kao zločin protiv čovječanstva i kaznio izvršioce. Umro je ruski književnik Lav Tolstoj
284. – Vojskovođa Dioklecijan, porijeklom Ilir, rodom iz mjesta Diokle kod Salone, izabran za rimskog imperatora. Kako bi imao potpunu kontrolu nad Rimskim carstvom, Dioklecijan je 1. marta 293. godine imenovao Galerija i Konstancija za Cezare. Tokom perioda tetrarhije, svaki car je vladao trećinom carstva. Nakon toga je osigurao granice carstva i uništio svaku prijetnju svojoj […]
15. 11. – Dogodilo se na današnji dan – U Washingtonu se okupilo između 250 i 500 hiljada demonstranata u mirnom protestu protiv rata u Vijetnamu. Vijetnamski rat je s preko milion poginulih jedan od najsmrtonosnijih sukoba u modernoj ljudskoj historiji. Španski moreplovac Kristofer Kolumbo napravio je bilješku o upotrebi duhana među američkim Indijancima
1492. – Španski moreplovac Kristofer Kolumbo napravio je bilješku o upotrebi duhana među američkim Indijancima, što je prvi pisani dokument o toj biljci koja je kasnije osvojila svijet. 1577. – Engleski gusar i admiral Francis Drake krenuo je na put oko svijeta i nakon trogodišnjeg uspješnog putovanja postao prvi Englez koji je oplovio Zemlju. Tokom […]
29.10. – Dogodilo se na današnji dan – Turska je proglašena republikom, a general Mustafa Kemal Ataturk prvim predsjednikom. Umro američki novinar mađarskog porijekla Joseph Pulitzer.
439. – Vandali, predvođeni kraljem Genserikom, osvojili su Kartaginu, koja je postala glavni grad vandalske države u Africi. 1321. – Umro je srpski kralj Stefan Milutin Nemanjić. 1507. – Rođen je španski vojskovođa Fernando Alvarez de Toledo Alba, koji je kao namjesnik Nizozemske inkvizitorskim terorom izazvao 1565. rat za oslobođenje, okončan 1581. njenim otcjepljenjem od […]
27.10. – Dogodilo se na današnji dan – Snažan zemljotres pogodio je Banja Luku i napravio ogromnu materijalnu štetu. Rođen engleski istraživač James Cook. Umro američki muzičar Lou Reed
1505. – Umro ruski vladar Ivan III Vasiljevič. Veliki knez moskovski od 1462. i “svih Rusa” ujedinio je veliki broj kneževina, ojačao centralnu vlast i oslobodio ruska područja od Tatara. 1553. – Na lomači kao heretik spaljen je španski ljekar i teolog Michael Servetus, koji je otkrio da krv cirkuliše u pluća iz desne srčane […]