30.09. – Dogodilo se na današnji dan – Odštampana je prva knjiga. Počela je prva njemačka ofanziva na Moskvu. Jedan od najvećih njemačkih književnika 20. vijeka Günter Grass dobio je Nobelovu nagradu za književnost.
1207. – Rodio se jedan od največih mističnih pjesnika islama Jalal ad-Din Rumi, osnivač derviškog reda Mevlevika iz Kony. 1452. – Odštampana je prva knjiga. 1630. – Prvi put je izvršena smrtna kazna u SAD-u. 1791. – U Beču je premijerno izvedena Mocartova opera “Čarobna frula”. 1846. – Američki zubar William Morton prvi je upotrebio […]
29.09. – Dogodilo se na današnji dan – Rođen je književnik Miguel de Cervantes, najveći je španjolski pripovjedač i jedan od najvećih pisaca svjetske književnosti, autor Don Quijota, koja je uz Bibliju do danas najprevedenija knjiga u svijetu. Rođen rimski vojskovođa i državnik Gnej Pompej Veliki. Umro je francuski pisac Emile Zola, poznat po otvorenom pismu predsjedniku Francuske pod naslovom “Optužujem”
480. pr.n.e. – U bici kod Salamine grčka flota pod komandom Temistokla porazila perzijsku flotu cara Kserksa. 106. p. n. e. – Rođen rimski vojskovođa i državnik Gnej Pompej Veliki (Gnaeus Pompeius Magnus), osvajač Jerusalema 61. godine prije nove ere. Učestvovao je u gušenju ustanka rimskih robova koji je od 71. do 69. p. n. e. […]
28.09. – Dogodilo se na današnji dan – Prvo spominjanje Livna u historijskim dokumentima. Rođen njemački sociolog, filozof i revolucionar Friedrich Engels.
48. pr.n.e. – U Egiptu ubijen Gnej Pompej Veliki, jedan od najvećih rimskih državnika i vojskovođa, koji je 69. godine pr.n.e. ugušio Spartakov ustanak, a 61. osvojio Jerusalem. Rimski senat izabrao ga je za konzula 52, a vlast je izgubio nakon poraza od Gaja Julija Cezara u bici kod Farsale, poslije čega se sklonio u […]
27.09. – Dogodilo se na današnji dan – Prvom u svijetu javnom željezničkom prugom, na relaciji Darlington-Stockton u Engleskoj, krenuo je voz s prvom parnom lokomotivom. U Poljskoj je osnovan Informbiro. Basist benda Metallica Cliff Burton poginuo je u saobraćajnoj nesreći
1601. – Rođen francuski kralj Luj XIII, jedan od najmoćnijih evropskih monarha. Tokom vladavine (1610 – 1643) zaveo je apsolutizam uz pomoć kardinala Richeliea, ugušio ustanak hugenota (protestanata) i nastavio kolonijalno širenje Francuske. U vrijeme njegove vladavine 1635. osnovana je Francuska akademija. 1783. – Rođen španski general i meksički car Agustín de Iturbide, koji je […]
26.09. – Dogodilo se na današnji dan – U Prvom svjetskom ratu saveznici su započeli opštu ofanzivu koja je početkom oktobra dovela do sloma Centralnih sila i završetka rata. Engleski moreplovac Francis Drake uplovio u luku Plymouth na završetku svog putovanja oko svijeta
1186. – Dubrovnik je sklopio mir sa srpskim županom Stefanom Nemanjom, koji je u dva navrata pokušao da zauzme taj grad (1184. i 1185.). Sporazum o miru bio je osnov za kasnije ugovore Srbije i Dubrovnika. 1371. – U bici na rijeci Marici, kod Črnomena, Osmanlije su porazile srpsku vojsku braće Mrnjavčević, kralja Vukašina i despota […]
25.09. – Dogodilo se na današnji dan – Cristoforo Colombo isplovio je iz luke Kadiz na drugo putovanje u Novi svijet koji je otkrio 1492. Mao Ce Tung postaje prvi predsjednik Narodne Republike Kine
1493. – Kristofor Kolumbo (Cristoforo Colombo) isplovio je iz luke Kadiz na drugo putovanje u Novi svijet, koji je otkrio 1492. 1513. – Španski istraživač Vasko Nunjes de Balboa (Vasco, Nunez) prešao je Panamsku prevlaku i postao prvi Evropljanin koji je vidio Tihi okean. 1555. – Sklopljen Augsburški vjerski mir između njemačkog kralja Ferdinanda I […]
24.09. – Dogodilo se na današnji dan – Partizani su u Drugom svjetskom ratu oslobodili Užice, potom sjedište Užičke republike i Vrhovnog štaba Narodnooslobodilačkog pokreta Jugoslavije. Pobjedom udružene opozicije na izborima u Srbiji i Jugoslaviji završena je vladavina Slobodana Miloševića. Rođen je Zulfikar Zuko Džumhur, bosanskohercegovački putopisac, slikar i karikaturista. Rođen je režiser Pedro Almodóvar
1884. – Rođen turski državnik i vojskovođa Mustafa İsmet İnönü, predsjednik Turske od 1938. do 1950. Učestvovao je u balkanskim ratovima i u Prvom svjetskom ratu, a posebno se istakao u tursko-grčkom ratu 1921, kad je poslije uspjeha u bici kod Inenija dobio titulu paše i uzeo prezime İnönü. Iste godine je kao komandant Zapadnog […]
23.09. – Dogodilo se na današnji dan – Irska rock-grupa U2 održala koncert u Sarajevu. Rođen je bosanskohercegovački pjevač rock i pop muzike, član legendarnih “Indexa” Davorin Popović.
63. pr.n.e. – Rođen Cezar Oktavijan Avgust, usvojeni sin Julija Cezara, prvi rimski car. Nakon što je pobijedio vojsku Marka Antonija i Kleopatre kod Akcija 31. godine pr.n.e, preuzeo je svu vlast i zaveo novi oblik vladavine – principat i ustanovio Pax Romana – mir u cijelom Rimskom carstvu. Njegova vladavina smatra se najsjajnijim periodom […]
22.09. – Dogodilo se na današnji dan – Otto von Bismarck postao je pruski kancelar. Pod geslom “krv i gvožđe” ujedinio je 25 njemačkih država u Njemačko Carstvo. U 101. godini umro je američki pjevač i skladatelj Irvin Berlin čija se pjesma “White Christmas” i danas ubraja u bestselere američkog muzičkog tržišta. Proglašena nezavisnost afričke države Mali
1241. – Ubijen je Sturulson Snori, najznačajniji pisac stare islandske književnosti, autor djela “Snorra Eđa” koje sadrži legende iz drevne sjevernjačke mitologije i “Orbis terrarum”, sage o norveškim mitskim počecima. Smatra se da je ubistvo naručio norveški kralj Hakon VI iz političkih razloga. 1499. – Mirom u Bazelu okončan je Švapski rat između Švajcarske lige […]
21.09. – Dogodilo se na današnji dan – Rođeni: pjesnik i muzičar Leonard Cohen, muzičar i član grupe Ekatarina Velika Milan Mladenović, legendarni kanadski muzičar, rođen ruski pjesnik Sergej Aleksandrovič Jesenjin, američki književnik Stephen King, irsko-američki glumac Bill Murray
19. p.n.e. – Umro je Publius Vergilius Maro, proslavljeni pjesnik carskog Rima, autor nacionalnog junačkog epa “Eneida“. Smatra se najvećim pjesnikom antike i uzorom latinskog i zapadnoevropskog stvaralaštva. Dante ga je uzeo za vodiča kroz podzemlje (“Pakao”) u Božanstvenoj komediji (“Georgike”, “Bukolike”, “Ekloge). 454. – Rimski car Valentinian III ubio je svog zapovjednika Aetiusa. 1327. – […]