14.09. – Dogodilo se na današnji dan – Umro italijanski pjesnik Dante Alighieri, najveći italijanski pjesnik. Umro je češki državnik i filozof Tomáš Garrigue Masaryk, prvi predsjednik Čehoslovačke koji se protivio agresivnoj austrugarskoj politici na Balkanu i aneksiji Bosne i Hercegovine.



Harun al-Rašid
Harun al-Rašid

786. – Na vlast je stupio najveći abasidski kalif, Harun al-Rašid, junak mnogih priča iz Hiljadu i jedne noći.

1219. – Proglašena je autokefalnost Srpske pravoslavne crkve, sa sjedištem u manastiru Žiča.

1321. – Umro je italijanski pjesnik Dante Alighieri, najveći italijanski pjesnik, koji je u svom djelu sintetizovao srednjovjekovnu kulturu i nagovijestio novi duh koji će se afirmisati u renesansi. Izučavao je jezike, pravo i filozofiju, a bavio se i politikom, zbog čega je 1302. doživotno protjeran iz rodne Firence. U nju je odbio da se vrati kad je 1316. pomilovan, pa je umro u izgnanstvu u Raveni. Bio je i prozni pisac, književni teoretičar, filozof i političar. Njegova “Božanstvena komedija” smatra se jednim od najznačajnijih djela u svjetskoj književnosti.

1769. – Rođen je njemački prirodoslovac i istraživač Alexander von Humboldt.

1812. – Francuske trupe pod Napoleonom Bonapartom ušle u Moskvu, kojoj je u tom trenutku izbio veliki požar.

1829. – Potpisan je Jedrenski mirovni ugovor, kojim je okončan rusko-turski rat. Srbija je na osnovu Jedrenskog mira 1830. dobila hatišerif o samoupravi, a Grčka nezavisnost.

1886. – Rođen je češki političar Jan Masaryk.

1930. – Nacional-socijalistička partija Adolfa Hitlera postala druga partija po veličini u njemačkom parlamentu.

Tomáš Garrigue Masaryk
Tomáš Garrigue Masaryk

1937. – Umro je češki državnik i filozof Tomáš Garrigue Masaryk, prvi predsjednik Čehoslovačke od 1918. do 1935. i profesor Praškog univerziteta. Od 1907. se kao poslanik u parlamentu Austro-Ugarske borio protiv režima Habsburške monarhije. Protivio se agresivnoj austrugarskoj politici na Balkanu i aneksiji Bosne i Hercegovine i znatno uticao na jugoslovensku omladinu pred Prvi svjetski rat. Djela: “Socijalno pitanje – filozofske i sociološke osnove marksizma”, “Samoubistvo kao socijalna masovna pojava moderne civilizacije”, “Principi morala Dejvida Hjuma”, “Osnove konkretne logike”, “Ideali humaniteta”, “Najnovija filozofija religije”.

1950. – Rođen je bosanskohercegovački režiser Ademir Kenović. Filmovi: “Ovo malo duše”, “Kuduz”, “Savršeni krug”, “Gori vatra”… Tokom ratnih godina snimio je više od 50 dokumentarnih filmova, sarajevski vizualni dnevnik…

1959. – Sovjetska „Luna 2“ postala je prvi svemirski brod koji se spustio na Mjesec.

1960. – U Kongu je izvršen vojni udar pod vodstvom pukovnika Josepha Mobutua, a premijer Patrice Lumumba stavljen je u kućni pritvor.

1960. – Na sastanku predstavnika zemalja-proizvođača nafte u Bagdadu osnovana je Organizacija zemalja izvoznica nafte, OPEC.

Dante Alighieri
Dante Alighieri

1975. – U Amsterdamu je jedan nezaposleni učitelj nožem isjekao „Noćnu stražu“, jednu od najcjenjenijih Rembrantovih slika.

1982. – Dan nakon saobraćajne nesreće umrla je princeza Grace od Monaca, bivša američka filmska glumica Grace Patricia Kelly, dobitnica Oscara za ulogu u filmu “Provincijalka”.

1983. – Rođena je britanska pjevačica Amy Winehouse.

1992. – Vijeće sigurnosti  Ujedinjenih nacija usvojio je rezoluciju o povećanju broja i proširenju mandata međunarodnih mirovnih snaga u Bosni i Hercegovini.

1996. – Kambodžanski kralj Norodom Sihanuk dao je oprost jednom od lidera Crvenih Kmera Jengu Sariju zbog njegove uloge u periodu „polja smrti“, kada je u Kambodži ubijeno između milion i dva miliona ljudi.

1996. – U Bosni i Hercegovini održani su prvi opšti izbori poslije potpisivanja mirovnog sporazuma u Daytonu.

Stjepan Tomašević
Stjepan Tomašević

1999. – Posmrtni ostaci posljednjeg bosanskog kralja Stjepana Tomaševića vraćeni su iz Splita u Jajce, u obnovljeni samostan Svetog Luke.

2001. – Senat SAD-a usvojio rezoluciju kojom se predsjedniku Georgeu Bushu odobrava da preduzme sve neophodne i odgovarajuće mjere povodom terorističkih napada 11. septembra. Predsjednik Bush odobrio je mobilizaciju 50.000 rezervista.

2003. – Na referendumu u Švedskoj građani se izjasnili protiv priključenja te zemlje Evropskoj uniji.

2004. – Poslanici Evropskog parlamenta, na prijedlog Evropskog savjeta, izglasali odluku o zamrzavanju ukupne imovine i kontroli finansijskih operacija haških optuženika Radovana Karadžića, Ratka Mladića i Ante Gotovine.

2009.- Haški tribunal osudio je Florence Hartmann, bivšu predstavnicu glavne tužiteljice tog suda Carle del Ponte, na kaznu od 7.000 eura, jer je objavila dvije povjerljive odluke Suda iz procesa protiv Slobodana Miloševića.

2009. – U Los Angelesu umro Patrick Swayze, američki glumac, plesač i kantautor.



Posted by on 2020-09-14. Filed under Magazin, Na današnji dan. You can follow any responses to this entry through the RSS 2.0. Both comments and pings are currently closed.

You must be logged in to post a comment Login