638. – Stupio na snagu islamski kalendar, prema odredbi drugog halife Omera, a računanje počinje od Hidžre, odnosno selidbe Muhammeda iz Mekke u Medinu. Navedeni kalendar je 10 ili 11 dana kraći od gregorijanskog, zavisno od godine do godine.
1719. – Ujedinjenjem Vaduza i Šelenberga stvorena je kneževina Lihtenštajn.
1516. Umro Fernando II, kralj Aragonije od 1479, koji je sa ženom Izabelom I, kraljicom Kastilje od 1474, ujedinio te dvije glavne pirinejske države od kojih je kasnije nastala Španija.
1744. – Umro italijanski filozof, istoričar i teoretičar prava Giovanni Battista Vico, ili Giambattista , osnivač filozofije istorije i preteča moderne estetike. Na univerzitetu u rodnom Napulju 1697. je postao profesor retorike. Prije toga je desetak godina izučavao Platona i Kornelija Tacita, svoje omiljene pisce, jer je prema njegovim riječima prvi “opisivao idealnog čovjeka, a drugi čovjeka kakav jeste”. Napuljski kralj Karlo Treći ga je 1735. imenovao za kraljevskog istoriografa. Smatrao je da se pravo rađa iz svijesti čovječanstva i učestvuje u promjenama čovjekovog duha (mišljenja), pa razlog promjena treba tražiti u opštoj istoriji čovjekovog razvitka. Tvrdio je da je površni osjećaj pravde nagonski i da se izražava u religijskim oblicima, da u kasnijem razvoju čovjek postaje sposoban za apstraktno mišljenje i tek potom za filozofska načela prava. U skladu s tim, dijelio je rimsko pravo na božansku, herojsku i ljudsku fazu, a istoriju je – prema “zakonu istorijskih ciklusa” – posmatrao kao kružni tok i smjenu tih triju faza. To shvatanje je podloga njegove filozofije istorije, koju je utemeljio kao posebnu naučnu disciplinu, identifikujući je sa sviješću čovječanstva o svojim djelima: istoriju stvara čovjek, izvan svijeta prirode. Pjesništvo je izdvojio kao autonomnu emanaciju duha, a i sam je pisao stihove na latinskom i italijanskom jeziku. Nasuprot kartezijanskom primatu razuma, stvorio je teoriju o trima glavnim fazama duha: osjećajnoj, fantazijskoj i razumskoj, pri čemu umjetnost nastaje na drugom stupnju, a filozofija je izraz čistog uma. Djela: “Principi nove nauke o zajedničkoj prirodi nacija”, “Univerzalno pravo”, “Autobiografija”.
1783. – Rođen je francuski pisac Marie-Henri Beyle, poznat kao Stendhal, začetnik francuskog realizma, jedan od tvoraca realističkog i psihološkog romana. Kao oduševljeni pristalica Francuske revolucije borio se protiv rojalista, jezuita i bogataša, kritikujući građanski moral. Djela: romani “Crveno i crno”, “Parmski kartuzijanski manastir”, “Lisjen Leven”, “Armansa”, studije “Rasin i Šekspir”, “Život Hajdnov”, “Istorija slikarstva u Italiji”, “Rim, Napulj i Firenca”.
1793. – Rusija i Pruska sporazumile su se o drugoj podjeli Poljske.
1832. – Rođen je francuski slikar Édouard Manet, preteča impresionizma i začetnik novog likovnog izraza koji je označio prekretnicu u francuskom i evropskom slikarstvu (“Doručak na travi”, “Bal u Foli Beržeru”, “Balkon”, “Olimpija”).
1898. – Rođen je Sergej Mihajlovič Ejzenštejn, najznačajniji ruski filmski režiser i teoretičar koji je snažno utjecao na tokove svjetske kinematografije. Svoje ideje i iskustva iznio je u dvije knjige izdate u Njujorku – “Filmsko osjećanje” (1942.) i “Filmski oblik” (1949.), a njegov film “Oklopnjača Potemkin” (1925.), jedno je od remek-djela filmske umjetnosti.
1920. – Holandija odbila da saveznicima izruči bivšeg njemačkog cara Wilhelma II, koji je po abdikaciji u novembru 1918. emigrirao u Holandiju.
1931. – Umrla je ruska balerina Ana Pavlovna Pavlova, najveća umjetnica klasičnog baleta početkom 20. vijeka. Karijeru je počela u Petrogradu s čuvenim Vaclavom Nižinskim u Ruskom baletu Sergeja Đagiljeva. Potom je osnovala sopstvenu grupu s kojom je sa ogromnim uspjehom nastupala širom svijeta.
1937. – Prva grupa od tridesetak Jugoslovena otišla je u Španiju da se bori protiv fašizma. U republikanskoj armiji borilo se 1.300 Jugoslavena, a od njih je 670 poginulo.
1941. – Charles Lindbergh predložio je pakt SAD-a s Hitlerom.
1944. – Umro je norveški slikar Edvard Munch, jedan od začetnika ekspresionističkog likovnog izraza, autor čuvene slike “Krik”.
1956. – Rođen je Laza Ristovski, muzičar i kompozitor. Svirao je u grupama “Smak” i “Bijelo dugme” i predstavnik je generacije koja je obilježila rok scenu Jugoslavije. Svojim zvukom obogatio je albume “Smak” (1975.), “R.M. Točak” (1976.), singl “Ulazak u Harem” (1975.). Godine 1976. sa grupom “Bijelo dugme” snimio je “Eto Baš hoću”, a 1978. sa Ipetom Ivandićem “Stižemo”. Komponovao je muziku za više filmova: “Lazar” (1984.), “Sveto mesto” (1990.), “Velika frka” (1990.), “Mrav pešadinac” (1993.), “Paket aranžman” (1995.), “Lepa sela lepo gore” i “Nečista krv” (1996.).
1968. – Mornarica Sjeverne Koreje u teritorijalnim vodama zarobila američki brod “Pueblo” – ploveću špijunsku stanicu s uređajima za prisluškivanje i dešifrovanje.
1989. – Umro je španski slikar Salvador Dalí, ekscentrik visokog stila, jedan od najvećih slikara 20. vijeka, koji je uzdrmao temelje slikarstva. Prošao je kroz faze futurizma, kubizma i apstraktnog racionalizma, da bi se priklonio nadrealizmu, uvijek sa crtežom izvedenim do perfekcije. Slikao je iracionalan i fantastičan svijet snova i halucinacija. Tridesetih godina naslikao je djela koja su izazvala šok (“Veliki masturbator”, “Goruća žirafa”, “Predosjećaj građanskog rata”). Radio je i kao kostimograf i scenograf u filmovima zemljaka Luisa Bunjuela “Andalužanski pas” i “Zlatno doba”. Napisao je autobiografsko djelo “Tajni život Salvadora Dalija”. Sahranjen je u kripti ispod staklene kupole u Dalijevom muzeju u mjestu Figueras u Kataloniji.
1997. – Beogradski studenti su vatrometom, pištaljkama i trubama obilježili stoti sat neprekidnog stajanja pred policijskim kordonom u Kolarčevoj ulici u centru Beograda. Policija je od 24. decembra počela da spriječava studentske i građanske antirežimske demonstracije koje su počele 20. novembra zbog falsifikovanja rezultata na lokalnim izborima u Srbiji.
1997. – Madeleine Albright postala je prva žena državna sekretarica.
2000. – Više od milion demonstranata prošlo je kroz centar Madrida protestvujući zbog eskalacije nasilja baskijske separatističke grupe ETA, u čijim je nasilničkim akcijama tokom 32 godine ubijeno oko 800 ljudi.
2002. – U Parizu je u 71. godini umro jedan od najpoznatijih francuskih i svjetskih sociologa Pierre Bourdieu, pokretač pravca kritičke sociologije novog doba, žestoki kritičar neoliberalizma i globalizacije. Njegovo knjiga “Mizerija svijeta” (1993.) doživjela je komercijalni uspjeh kao nijedno drugo djelo iz oblasti sociologije.
2003. – U Boliviji su ugledni biznismeni uputili apel vladi da odmah proglasi vanredno stanje i time okonča proteste širom zemlje, koji su doveli do gušenja ekonomije i gubitka ljudskih života. Osam osoba je poginulo tokom demonstracija stotine hiljada ljudi koji su su danima blokirali autoputeve zahatijevajući smanjenje siromaštva.
2003. – U Sarajevu umro Mustafa Imamović, bh. istoričar države i prava.
2004. – Evropska sonda “Mars ekspres” detektovala vodu u formi leda na južnom polu planete Mars.
2005. – Umro je Johnny Carson, američki komičar koji je blizu 30 godina vodio najpopularniju televizijsku emisiju “Večerašnji šou”.
2010. – U Sabornoj crkvi u Beogradu ustoličen 45. poglavar Srpske pravoslavne crkve patrijarh Irinej.
2012. – Francuski Senat usvojio zakon prema kome poricanje genocida nad Armenima od strane Otomanske Turske predstavlja krivično djelo. Turski premijer Taip Erdogan je oštro protestovao zbog usvajanja tog kako navodi “diskriminatorskog i rasističkog” zakona.
638. – Stupio na snagu islamski kalendar, prema odredbi drugog halife Omera, a računanje počinje od Hidžre, odnosno selidbe Muhammeda iz Mekke u Medinu. Navedeni kalendar je 10 ili 11 dana kraći od gregorijanskog, zavisno od godine do godine.
1719. – Ujedinjenjem Vaduza i Šelenberga stvorena je kneževina Lihtenštajn.
1516. Umro Fernando II, kralj Aragonije od 1479, koji je sa ženom Izabelom I, kraljicom Kastilje od 1474, ujedinio te dvije glavne pirinejske države od kojih je kasnije nastala Španija.
1744. – Umro italijanski filozof, istoričar i teoretičar prava Giovanni Battista Vico, ili Giambattista , osnivač filozofije istorije i preteča moderne estetike. Na univerzitetu u rodnom Napulju 1697. je postao profesor retorike. Prije toga je desetak godina izučavao Platona i Kornelija Tacita, svoje omiljene pisce, jer je prema njegovim riječima prvi “opisivao idealnog čovjeka, a drugi čovjeka kakav jeste”. Napuljski kralj Karlo Treći ga je 1735. imenovao za kraljevskog istoriografa. Smatrao je da se pravo rađa iz svijesti čovječanstva i učestvuje u promjenama čovjekovog duha (mišljenja), pa razlog promjena treba tražiti u opštoj istoriji čovjekovog razvitka. Tvrdio je da je površni osjećaj pravde nagonski i da se izražava u religijskim oblicima, da u kasnijem razvoju čovjek postaje sposoban za apstraktno mišljenje i tek potom za filozofska načela prava. U skladu s tim, dijelio je rimsko pravo na božansku, herojsku i ljudsku fazu, a istoriju je – prema “zakonu istorijskih ciklusa” – posmatrao kao kružni tok i smjenu tih triju faza. To shvatanje je podloga njegove filozofije istorije, koju je utemeljio kao posebnu naučnu disciplinu, identifikujući je sa sviješću čovječanstva o svojim djelima: istoriju stvara čovjek, izvan svijeta prirode. Pjesništvo je izdvojio kao autonomnu emanaciju duha, a i sam je pisao stihove na latinskom i italijanskom jeziku. Nasuprot kartezijanskom primatu razuma, stvorio je teoriju o trima glavnim fazama duha: osjećajnoj, fantazijskoj i razumskoj, pri čemu umjetnost nastaje na drugom stupnju, a filozofija je izraz čistog uma. Djela: “Principi nove nauke o zajedničkoj prirodi nacija”, “Univerzalno pravo”, “Autobiografija”.
1783. – Rođen je francuski pisac Marie-Henri Beyle, poznat kao Stendhal, začetnik francuskog realizma, jedan od tvoraca realističkog i psihološkog romana. Kao oduševljeni pristalica Francuske revolucije borio se protiv rojalista, jezuita i bogataša, kritikujući građanski moral. Djela: romani “Crveno i crno”, “Parmski kartuzijanski manastir”, “Lisjen Leven”, “Armansa”, studije “Rasin i Šekspir”, “Život Hajdnov”, “Istorija slikarstva u Italiji”, “Rim, Napulj i Firenca”.
1793. – Rusija i Pruska sporazumile su se o drugoj podjeli Poljske.
1832. – Rođen je francuski slikar Édouard Manet, preteča impresionizma i začetnik novog likovnog izraza koji je označio prekretnicu u francuskom i evropskom slikarstvu (“Doručak na travi”, “Bal u Foli Beržeru”, “Balkon”, “Olimpija”).
1898. – Rođen je Sergej Mihajlovič Ejzenštejn, najznačajniji ruski filmski režiser i teoretičar koji je snažno utjecao na tokove svjetske kinematografije. Svoje ideje i iskustva iznio je u dvije knjige izdate u Njujorku – “Filmsko osjećanje” (1942.) i “Filmski oblik” (1949.), a njegov film “Oklopnjača Potemkin” (1925.), jedno je od remek-djela filmske umjetnosti.
1920. – Holandija odbila da saveznicima izruči bivšeg njemačkog cara Wilhelma II, koji je po abdikaciji u novembru 1918. emigrirao u Holandiju.
1931. – Umrla je ruska balerina Ana Pavlovna Pavlova, najveća umjetnica klasičnog baleta početkom 20. vijeka. Karijeru je počela u Petrogradu s čuvenim Vaclavom Nižinskim u Ruskom baletu Sergeja Đagiljeva. Potom je osnovala sopstvenu grupu s kojom je sa ogromnim uspjehom nastupala širom svijeta.
1937. – Prva grupa od tridesetak Jugoslovena otišla je u Španiju da se bori protiv fašizma. U republikanskoj armiji borilo se 1.300 Jugoslavena, a od njih je 670 poginulo.
1941. – Charles Lindbergh predložio je pakt SAD-a s Hitlerom.
1944. – Umro je norveški slikar Edvard Munch, jedan od začetnika ekspresionističkog likovnog izraza, autor čuvene slike “Krik”.
1956. – Rođen je Laza Ristovski, muzičar i kompozitor. Svirao je u grupama “Smak” i “Bijelo dugme” i predstavnik je generacije koja je obilježila rok scenu Jugoslavije. Svojim zvukom obogatio je albume “Smak” (1975.), “R.M. Točak” (1976.), singl “Ulazak u Harem” (1975.). Godine 1976. sa grupom “Bijelo dugme” snimio je “Eto Baš hoću”, a 1978. sa Ipetom Ivandićem “Stižemo”. Komponovao je muziku za više filmova: “Lazar” (1984.), “Sveto mesto” (1990.), “Velika frka” (1990.), “Mrav pešadinac” (1993.), “Paket aranžman” (1995.), “Lepa sela lepo gore” i “Nečista krv” (1996.).
1968. – Mornarica Sjeverne Koreje u teritorijalnim vodama zarobila američki brod “Pueblo” – ploveću špijunsku stanicu s uređajima za prisluškivanje i dešifrovanje.
1989. – Umro je španski slikar Salvador Dalí, ekscentrik visokog stila, jedan od najvećih slikara 20. vijeka, koji je uzdrmao temelje slikarstva. Prošao je kroz faze futurizma, kubizma i apstraktnog racionalizma, da bi se priklonio nadrealizmu, uvijek sa crtežom izvedenim do perfekcije. Slikao je iracionalan i fantastičan svijet snova i halucinacija. Tridesetih godina naslikao je djela koja su izazvala šok (“Veliki masturbator”, “Goruća žirafa”, “Predosjećaj građanskog rata”). Radio je i kao kostimograf i scenograf u filmovima zemljaka Luisa Bunjuela “Andalužanski pas” i “Zlatno doba”. Napisao je autobiografsko djelo “Tajni život Salvadora Dalija”. Sahranjen je u kripti ispod staklene kupole u Dalijevom muzeju u mjestu Figueras u Kataloniji.
1997. – Beogradski studenti su vatrometom, pištaljkama i trubama obilježili stoti sat neprekidnog stajanja pred policijskim kordonom u Kolarčevoj ulici u centru Beograda. Policija je od 24. decembra počela da spriječava studentske i građanske antirežimske demonstracije koje su počele 20. novembra zbog falsifikovanja rezultata na lokalnim izborima u Srbiji.
1997. – Madeleine Albright postala je prva žena državna sekretarica.
2000. – Više od milion demonstranata prošlo je kroz centar Madrida protestvujući zbog eskalacije nasilja baskijske separatističke grupe ETA, u čijim je nasilničkim akcijama tokom 32 godine ubijeno oko 800 ljudi.
2002. – U Parizu je u 71. godini umro jedan od najpoznatijih francuskih i svjetskih sociologa Pierre Bourdieu, pokretač pravca kritičke sociologije novog doba, žestoki kritičar neoliberalizma i globalizacije. Njegovo knjiga “Mizerija svijeta” (1993.) doživjela je komercijalni uspjeh kao nijedno drugo djelo iz oblasti sociologije.
2003. – U Boliviji su ugledni biznismeni uputili apel vladi da odmah proglasi vanredno stanje i time okonča proteste širom zemlje, koji su doveli do gušenja ekonomije i gubitka ljudskih života. Osam osoba je poginulo tokom demonstracija stotine hiljada ljudi koji su su danima blokirali autoputeve zahatijevajući smanjenje siromaštva.
2003. – U Sarajevu umro Mustafa Imamović, bh. istoričar države i prava.
2004. – Evropska sonda “Mars ekspres” detektovala vodu u formi leda na južnom polu planete Mars.
2005. – Umro je Johnny Carson, američki komičar koji je blizu 30 godina vodio najpopularniju televizijsku emisiju “Večerašnji šou”.
2010. – U Sabornoj crkvi u Beogradu ustoličen 45. poglavar Srpske pravoslavne crkve patrijarh Irinej.
2012. – Francuski Senat usvojio zakon prema kome poricanje genocida nad Armenima od strane Otomanske Turske predstavlja krivično djelo. Turski premijer Taip Erdogan je oštro protestovao zbog usvajanja tog kako navodi “diskriminatorskog i rasističkog” zakona.
You must be logged in to post a comment Login