35. godišnjica od smrti Ive Andrića

Prije 35 godina u Beogradu je preminuo Ivo Andrić, dobitnik Nobelove nagrade, književnik koji je inspiraciju za svoja najveća djela pronašao u kulturi, istoriji i folkloru rodne Bosne.

Rođen je 9. oktobra 1892. godine u Travniku. Majka ga je kao bebu odnijela u Sarajevo, gdje je njegov otac radio. Otac mu je, dvije godine kasnije, umro do tuberkuloze, nakon čega je majka dječaka poslala kod svoje sestre u Višegrad, gdje je odrastao, u kući u neposrednoj blizini ćuprije Mehmed-paše Sokolovića.

Nakon završene osnovne škole upisuje sarajevsku Veliku gimnaziju, najstariju bosanskohercegovačku srednju školu. Dobivši stipendiju hrvatskog kulturno-prosvjetnog društva “Napredak”, Andrić 1912. godine započinje studije na Mudroslovnom fakultetu Kraljevskog sveučilišta u Zagrebu. Kasnije studira u Beču i Krakovu.

Andrić se kao sarajevski gimnazijalac kretao u društvu omladinaca iz buntovničke udružbe Mlade Bosne, a kao zagrebački student upoznao je Matoša, i premda se nije svrstao u krug matoševaca, Matoševu smrt komemorirao je predavanjem u Klubu hrvatskih studenata “Zvonimir” u Beču (“Vihor”, 1914).

Interniran za vrijeme rata kao jugoslavenski nacionalist, poslije ujedinjenja ušao je u diplomatsku službu, u kojoj brzo napreduje do pomoćnika ministra vanjskih poslova i najzad izvanrednog poslanika i opunomoćenog ministra u Berlinu.

Drugi svjetski rat proveo je povučeno u Beogradu, a poslije 1945. bio je prvi predsjednik Saveza književnika Jugoslavije. 1961 godine dobija nobelovu nagradu za književnost za cjelokupno životno djelo.

Nakon smrti supruge 1968. godine, počeo se povlačiti iz društvenog života. Preminuo je nakon nekoliko godina borbe sa zdravstenim problemima, a njegova urna je položena u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu.

Njegova najznačajnija djela su roman “Travnička hronika”, “Na Drini ćuprija”, “Gospođica”, “Prokleta avlija”, “Most na Žepi”, “Omerpaša Latas”, “Put Alije Đerzeleza”, “Jelena, žena koje nema” i “Znakovi pored puta”.

Polaganjem cvijeća na znak krajputaš Ivi Andriću, pored mosta Mehmed-paše Sokolovića na Drini u Višegradu, jučer je počelo obilježavanje 35 godina od smrti velikog književnika i nobelovca.

Cvijeće su položili učenici srednje škole koja nosi Andrićevo ime.

U Spomen-biblioteci, koja nosi prefiks Andrićevog imena, sinoć su članovi Ljubitelja pisane riječi “Most” iz Višegrada prirediti književno veče.

mojportal / bih-x.info