Izmijenjen Krivični zakon Brčko distrikta: psihičko nasilje i proganjanje sada su krivična djela

Skupština Brčko distrikta usvojila je izmjene Krivičnog zakona kojima su uvedena nova
krivična djela, a postojeća izmijenjena u skladu sa Istanbulskom konvencijom o
sprečavanju i borbi protiv nasilja nad ženama i nasilja u obitelji, koju je Bosna i
Hercegovina usvojila 2014. godine.

Inicijativu za izmjenu Krivičnog zakona još 2022. godine inicirao je Sarajevski otvoreni
centar, organizacija civilnog društva koja radi na unaprjeđenju ljudskih prava žena i
LGBTIQ osoba, a realizirana je uz podršku i zalaganje zastupnice u Skupštini BD BiH,
Milijane Simić.

Značajne izmjene predstavlja uvođenje novih krivičnih djela: genitalno sakaćenje
ženskih spolnih organa, prisilna sterilizacija, proganjanje, psihičko nasilje, spolno
uznemiravanje i prisilno sklapanje braka.

Prethodna definicija silovanja je izmijenjena i sada definiše silovanje kao spolni
odnos bez pristanka drugog lica, zastarjelost za krivična djela protiv spolnog
integriteta, braka i porodice, koja su učinjena na štetu djeteta, počinje teći od danas
punoljetstva žrtve, učiniocu krivičnog djela učinjenog na štetu spolnog integriteta djeteta
izriče se mjera bezbjednosti zabrane potpunog vršenja poziva, djelatnosti ili dužnosti,
pri čijem se obavljanju ostvaruje neposredni kontakt s djecom.

Skupina zaštićenih osnova u okviru krivičnog djela “Javno izazivanje i podsticanje
nasilja i mržnje” je proširena i sada obuhvata spol, seksualnu orijentaciju i rodni
identitet. Na ovaj način LGBTI osobe, ali i druge osobe koje zbog bilo koje lične
karakteristike bivaju žrtve govora mržnje, uživaju zaštitu. Iako Istanbulska konvencija ne
spominje eksplicitno govor mržnje, njome se ipak nameće obaveza državama
članicama da poduzme sve zakonodavne i druge mjere za sprječavanje svih oblika
nasilja, i to bez diskriminacije po bilo kojem osnovu, uključujući spol, rod, rodni identitet i
seksualnu orijentaciju. S obzirom da je u našem društvu govor mržnje sveprisutan i
najčešće vodi do nasilja, iznimno je važno ovo pitanje regulisati važećim krivičnim
zakonodavstvom.
‘’U Krivični zakonik Republike Srpske po prvi put su uvedena krivična djela predviđena
Istanbulskom konvencijom, ali ipak nije bio u potpunosti usklađen sa Konvencijom.
Krivični zakon Brčko distrikta BiH postaje prvi zakon u BiH koji definiše pojam
pristanka kao postojanje volje za stupanje u spolni odnos, a njegov izostanak je
uslov za postojanje krivičnog djela silovanja. Krivični zakon FBiH još uvijek nije

izmijenjen, te je stoga Krivični zakon BD trenutno najbolji krivični zakon u Bosni i
Hercegovini.’’ – kazala je Amina Dizdar iz Sarajevskog otvorenog centra.
Sarajevski otvoreni centar zajedno sa organizacijama okupljenim u Ženskoj mreži
zagovara i za izmjene Krivičnog zakona Federacije BiH, koji bi doprinio sprječavanju
nasilja nad ženama i adekvatnijem kažnjavanju istog. Prema ovim amandmanima,
femicid bi bio okarakterisan kao krivično djelo.