Održana tribina „Sjećanje na žrtve holokausta“

Univerzitet u Sarajevu i Institut za istraživanje zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava su u povodu obilježavanja 27. januara – Međunarodnog dana sjećanja na žrtve holokausta – organizirali tribinu „Sjećanje na žrtve holokausta“, koja je održana u četvrtak 31. januara 2013. godine u prostorijama Rektorata.

Tribinu je otvorio prof. dr. Ugo Vlaisavljević, prorektor Univerziteta u Sarajevu, podsjetivši da je Generalna skupština Ujedinjenih nacija 1. novembra 2005. godine jednoglasno usvojila Rezoluciju 60/7, označavajući 27. januar kao Međunarodni dan sjećanja na žrtve holokausta. Ovaj datum ujedno podsjeća i na najveći nacistički kamp smrti u Auschwitzu – Birkenau u Poljskoj, jer je 27. januara 1945. godine Sovjetska armija oslobodila ovaj logor smrti.

„Osim rituala sjećanja i njegovanja kulta žrtava, moramo neprekidno raditi na onome što se zove analiza ili otkrivanje mogućnosti sjemena zla u takozvanom mirnodopskom razdoblju, u normalnim društvima, u demokratskim porecima“, naglasio je prorektor Vlaisavljević, koji je bio i moderator današnje tribine.

Na tribini su govorili istraživači, uposlenici Instituta za istraživanje zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava Univerziteta u Sarajevu: mr. Amir Kliko, mr. Elijas Tauber i mr. Meldijana Arnaut-Haseljić.

Govoreći o političkim i vojnim dešavanjima u Evropi 1919–1941. godine, mr. Amir Kliko je istakao da su njemačka osvajanja stvorila mogućnost za izvršenje holokausta nad Jevrejima. „Taj narod u Evropi stoljećima je progonjen, ubijan i protjerivan. Zabilježeni su brojni masovni pokolji još od srednjeg vijeka. Nacisti su osmislili načine uništenja Jevreja, te ostvarili vojničke pretpostavke za njegovo izvršenje, ali u tome su pomagani od marionetskih vlada koje su postavljali u osvojenim zemljama“, naveo je mr. Kliko.

Mr. Elijas Tauber je naglasio da je holokaust na prostorima Bosne i Hercegovine započet antisemitskom propagandom, a nastavljao se kroz zakonsku odredbu o rasnoj pripadnosti, zakonsku odredbu o sprečavanju skrivanja jevrejskog imetka, zakonsku odredbu o obaveznoj prijavi imetka Jevreja i jevrejskih preduzeća. Uvedeno je obavezno nošenje žutih traka za Jevreje, obilježavanje jevrejskih radnji i firmi, pod prijetnjom najtežih kazni propisano je davanje izjava o „rasnoj pripadnosti predaka“ i još mnogo zakona i zakonskih odredbi, okružnica i naređenja koji su imali za krajnji cilj fizičko i psihičko uništavanje Jevreja u Bosni i Hercegovini i pljačku i otimanje njihove imovine.

Govoreći o temi „Holokaust u Sarajevu“, mr. Tauber je naveo da je holokaust temeljito promijenio raspored Jevreja u Bosni i Hercegovini, te da je najveća zajednica u Sarajevu svedena na minimum i dodao: „Holokaust je ostavio trajne rane, ali je posredno djelovao na neke nove sociopsihološke pojave među Jevrejima. Tragedija u kojoj je stradao intelektualni cvijet bosanskohercegovačkih Jevreja nikada ne može biti izbrisana niti nadoknađena. Ostala je u Bosni i Hercegovini velika praznina, jer u njoj više nisu živjeli oni čiji su preci izgradili i dali obol kulturnom, prosvjetnom, ekonomskom i urbanom razvoju Sarajeva i Bosne i Hercegovine.“

O spašavanju Jevreja u Albaniji 1941–1945. godine mr. Meldijana Arnaut-Haseljić je navela da je Albanija jedina zemlja u okupiranoj Evropi u kojoj Jevreji nisu ubijani niti su bili žrtve holokausta. Također je navela i da je to jedina okupirana zemlja koja je izbjegla nacističko istrebljenje Jevreja i koja je imala jedinstvenu, stoprocentualnu stopu preživljavanja ove populacije, a kao najvažniji razlog tog nacističkog neuspjeha istakla je činjenicu da su Jevrejima pomoć pružali Albanci.

„Svaki albanski Jevrej je preživio holokaust. I svaki grčki, jugoslavenski, austrijski i njemački Jevrej koji je imao sreću da dođe u Albaniju je, također, preživio holokaust. Za razliku od svih ostalih okupiranih zemalja, Albanija je jedina okupirana zemlja koja je imala više jevrejskog stanovništva nakon Drugog svjetskog rata nego prije njega“, istakla je mr. Arnaut-Haseljić.