04.04. – Dogodilo se na današnji dan – Ubijen Martin Luther King, afroamerički baptistički svećenik, vođa pokreta protiv rasnog ugnjetavanja i dobitnik Nobelove nagrade za mir
1284. – Umro kralj Kastilje Alfonso X Mudri, osnivač zakonodavstva, pokrovitelj nauke i zanatstva, pobornik vjerske tolerancije. Tokom vladavine Kastiljom i Leonom od 1252. do smrti dvor u Toledu je pretvorio u centar učenosti i utočište za mnoge Jevreje, Mavare i kršćanske skolastičare. Izdao je zakonik za cijelu zemlju, pokrenuo pisanje španske historije i astronomskih […]
03.04. – Dogodilo se na današnji dan – Rođen je američki glumac Marlon Brando koji je dvostruki dobitnik Oscara i jedan od najutjecajnijih glumaca dvadesetog vijeka. Odbio da primi nagradu Oscar protestujući tako protiv politike vlade SAD prema Indijancima.
1512. – Osmanlijski sultan Bajazit Drugi abdicirao je u korist sina Selima Prvog. 1682. – Umro je španski slikar Bartolomé Esteban Murillo, koji je najviše slikao religiozne kompozicije baroknog stila, sladunjave u temi i koloritu. Radio je i realističke prizore sa sentimentalnim podtekstom iz života ulične djece, poput slika “Mali prosjak”, “Djeca jedu dinju”. 1789. […]
02.04. – Dogodilo se na današnji dan – Rođeni: francuski pisac Emile Zola, tvorac i najizrazitiji predstavnik naturalističkog romana te danski pisac Hans Christian Andersen, autor malih pripovjedaka – bajki koje su mu donijele svjetsku slavu. U Vatikanu preminuo poglavar Rimokatoličke crkve papa Ivan Pavao Drugi
1725. – U Veneciji je rođen Giacomo Casanova (1725.- 1789.) avanturist i pisac, koji se često nalazio u skandalima vezanim za žene. Njegovo ime danas se koristi kao sinonim za zavodnike i pustolove. 1758. – Rođen James Monroe, jedan od najaktivnijih političara u američkoj historiji. Bio je predsjednik SAD-a od 1817. do 1825. godine. Zajedno […]
01.04. – Dogodilo se na današnji dan – Rođeni: njemački državnik Otto von Bismarck, nazvan “gvozdeni kancelar”; ruski pisac Nikolaj Vasiljevič Gogolj, otac ruske realističke proze; muzičarka Margita Magi Stefanović, najpoznatija kao klavijaturistkinja beogradske rock grupe „Ekatarina Velika“
527. – Bizantinski car Justin I imenovao je Justinijana I za suvladara i nasljednika. 1459. – Vjenčali se posljednji bosanski kralj i kraljica, Stjepan Tomašević i Jelena Branković (Mara). 1572. – Ustankom protestanata protiv španskog kralja Filipa II, Holandija počela borbu za samostalnost. 1809. – Rođen je ruski pisac Nikolaj Vasiljevič Gogolj, otac ruske realističke […]
Italija 2023. zabilježila najmanji broj rođenih od 19. vijeka
Italija je 2023. zabilježila najmanji broj rođenih od 19. vijeka, objavila je agencija za statistiku Istat. Prvi podaci pokazuju da je prošle godine u Italiji rođeno oko 379 hiljada djece, što je 11. rekordno niska godina zaredom. Ubrzano i starenje stanovništva Broj rođenih počeo je padati u godinama nakon 2008., kad ih je bilo 557 […]
Deponija Uborak: Tihi ubica građana i građanki bjelopoljske kotline i cijelog Mostara!
Aktivisti/ce Fondacije Atelje za društvene promjene – ACT 21. marta tekuće godine posjetili su deponiju Uborak, “ekološku bombu” u sjevernom mostarskom predgrađu, i uočili desetine kamiona koji kontinuirano dopremaju različite vrste otpada na stare, odavno zatvorene kasete ove deponije. Napominjemo da u neposrednoj blizini deponije živi oko 10.000 stanovnika. Mostar je udaljen samo pet kilometara […]
31.03. – Dogodilo se na današnji dan – Avari i Slaveni zauzimaju i razaraju Salonu. Rođen je austrijski kompozitor Franz Joseph Haydn. Završena gradnja Eiffelovog tornja.
614. – Avari i Slaveni prodiru na istočnu obalu Jadrana, te zauzimaju, pljačkaju i razaraju Salonu, prijestolnicu tadašnje bizantske provincije Dalmacije. Preživjeli stanovnici Salone se sklanjaju iza zidina obližnje Dioklecijanove palače, osnovavši tako naselje koje će poslije biti poznato kao Split. 1282. – U pobuni Sicilijanaca protiv francuske vlasti poznatoj pod nazivom “Sicilijanska večernja” pobijeni svi Francuzi […]
30.03. – Dogodilo se na današnji dan – Rođeni slikari Vincent van Gogh i José de Goya y Lucientes. U Parizu je mirovnim ugovorom okončan Krimski rat. SAD se povukel iz Vijetnama.
1135. – Rođen je filozof, ljekar, matematičar i astronom Moses ben Maimon, sljedbenik Aristotela, najveći jevrejski filozof Srednjeg vijeka. U najvažnijem filozofskom djelu “Vodič ljubavi” pokušao je da zasnuje religiju na racionalnim osnovama, što je izazvalo žestoku osudu ortodoksnih pristalica judaizma. Napisao je više astronomskih i matematičkih rasprava i 18 medicinsakih traktata s teorijama znatno […]
29.03. – Dogodilo se na današnji dan – Počinje veliki bosanski ustanak, kada se bosanski general Husein Gradaščević, poznat kao “Zmaj od Bosne” suprotstavlja Osmanlijskom carstvu
1461. – U najkrvavijoj bici “Rata dviju ruža” u Engleskoj oko 36.000 vojnika pod zastavom dinastije Jork porazilo kod Toutona kod Jorka oko 40.000 vojnika armije dinastije Lancaster, osiguravši time engleski prijesto Edwardu Četvrtom. 1638. – Švedski naseljenici osnovali su blizu zaliva Delaware prvu švedsku koloniju u Americi, koju su nazvali Nova Švedska. 1792. – […]
28. 03. – Dogodilo se na današnji dan – Američki glumac Marlon Brando odbio je da primi “Oscara” za glavnu ulogu u filmu “Kum”, poslavši na ceremoniju dodjele nagrade indijansku glumicu Sacheen Littlefeather – Sacheen “Malo Pero” – da opiše patnje američkih Indijanaca
193. – Pretorijanska garda ubila je rimskog cara Pertinaksa i na aukciji prodala prijestolje Didiju Julijanu. 845. – Vikinški pljačkaši, vjerovatno pod vodstvom Ragnara Lodbroka, osvojili su Pariz nakon čega su za grad tražili ogromnu otkupninu. 1472. – Rođen italijanski slikar Bartolommeo di Pagholo, poznat kao fra Bartolomeo, jedan od posljednjih firentinskih renesansnih majstora, preteča […]