07.04. – Dogodilo se na današnji dan – Rođena je američka pjevačica Eleanor Gough McKay, poznata kao Billie Holiday. Rođen je američki filmski režiser, scenarista i producent Francis Ford Coppola, jedan od najznačajnijih filmskih stvaralaca.
1348. – U Pragu je osnovan univerzitet, prvi u centralnoj Evropi. 1770. – Rođen je engleski pisac William Wordsworth, čija je poezija označila prelaz iz klasicizma u romantizam. Najznačajniji je stvaralac prve generacije engleskih romantičara i ideolog novih kretanja u poeziji, mada ih sam nije označio kao romantizam. Centralna tema njegove lirike bila je opis […]
06.04. – Dogodilo se na današnji dan – 1945. Partizani u Drugom svjetskom ratu oslobodili Sarajevo od njemačkih okupatora, dok je 1992. počela opsada Sarajeva koja je trajala 1.425 dana. U Ruandi oboren avion u kojem su bili predsjednici Ruande i susjednog Burundija, nakon čega dolazi do nemilosrdnig rata i genocida.
885. – Umro je Metodije Solunski, koji je zajedno sa svojim mlađim bratom Ćirilom bio prvi slovenski prosvjetitelj i tvorac prvog slovenskog pisma – glagoljice. 1199. – Umro je engleski kralj Richard I Plantagenet,vitez “lavljeg srca”, jedan od vođa u Trećem krstaškom ratu i junak srednjovijekovnih legendi. 1320. – Prihvaćena je Deklaracija iz Arbroatha, deklaracija […]
05.04. – Dogodilo se na današnji dan – Demonstracije za mir održane u Mostaru i Sarajevu. U Sarajevu na mostu Vrbanja snajperskim hicem ubijene su Suada Dilberović i Olga Sučić. Frontman benda Nirvana, Kurt Cobain, izvršio je samoubistvo.
1242. – U bici na zaleđenom Čudskom jezeru, Rusi, pod komandom kneza Aleksandra Nevskog, potukli njemačke i holandske ratnike, spriječivši ih da okupiraju sjeverozapadne oblasti Rusije. 1588. – Rođen je engleski filozof Thomas Hobbes, nastavljač i sistematizator klasičnog engleskog empirizma, koji je razradio teoriju društvenog ugovora. Spojio je principe mehanističko-materijalističke metafizike sa senzualističkom teorijom saznanja […]
04.04. – Dogodilo se na današnji dan – Ubijen Martin Luther King, afroamerički baptistički svećenik, vođa pokreta protiv rasnog ugnjetavanja i dobitnik Nobelove nagrade za mir
1284. – Umro kralj Kastilje Alfonso X Mudri, osnivač zakonodavstva, pokrovitelj nauke i zanatstva, pobornik vjerske tolerancije. Tokom vladavine Kastiljom i Leonom od 1252. do smrti dvor u Toledu je pretvorio u centar učenosti i utočište za mnoge Jevreje, Mavare i kršćanske skolastičare. Izdao je zakonik za cijelu zemlju, pokrenuo pisanje španske historije i astronomskih […]
03.04. – Dogodilo se na današnji dan – Rođen je američki glumac Marlon Brando koji je dvostruki dobitnik Oscara i jedan od najutjecajnijih glumaca dvadesetog vijeka. Odbio da primi nagradu Oscar protestujući tako protiv politike vlade SAD prema Indijancima.
1512. – Osmanlijski sultan Bajazit Drugi abdicirao je u korist sina Selima Prvog. 1682. – Umro je španski slikar Bartolomé Esteban Murillo, koji je najviše slikao religiozne kompozicije baroknog stila, sladunjave u temi i koloritu. Radio je i realističke prizore sa sentimentalnim podtekstom iz života ulične djece, poput slika “Mali prosjak”, “Djeca jedu dinju”. 1789. […]
02.04. – Dogodilo se na današnji dan – Rođeni: francuski pisac Emile Zola, tvorac i najizrazitiji predstavnik naturalističkog romana te danski pisac Hans Christian Andersen, autor malih pripovjedaka – bajki koje su mu donijele svjetsku slavu. U Vatikanu preminuo poglavar Rimokatoličke crkve papa Ivan Pavao Drugi
1725. – U Veneciji je rođen Giacomo Casanova (1725.- 1789.) avanturist i pisac, koji se često nalazio u skandalima vezanim za žene. Njegovo ime danas se koristi kao sinonim za zavodnike i pustolove. 1758. – Rođen James Monroe, jedan od najaktivnijih političara u američkoj historiji. Bio je predsjednik SAD-a od 1817. do 1825. godine. Zajedno […]
01.04. – Dogodilo se na današnji dan – Rođeni: njemački državnik Otto von Bismarck, nazvan “gvozdeni kancelar”; ruski pisac Nikolaj Vasiljevič Gogolj, otac ruske realističke proze; muzičarka Margita Magi Stefanović, najpoznatija kao klavijaturistkinja beogradske rock grupe „Ekatarina Velika“
527. – Bizantinski car Justin I imenovao je Justinijana I za suvladara i nasljednika. 1459. – Vjenčali se posljednji bosanski kralj i kraljica, Stjepan Tomašević i Jelena Branković (Mara). 1572. – Ustankom protestanata protiv španskog kralja Filipa II, Holandija počela borbu za samostalnost. 1809. – Rođen je ruski pisac Nikolaj Vasiljevič Gogolj, otac ruske realističke […]
Deponija Uborak: Tihi ubica građana i građanki bjelopoljske kotline i cijelog Mostara!
Aktivisti/ce Fondacije Atelje za društvene promjene – ACT 21. marta tekuće godine posjetili su deponiju Uborak, “ekološku bombu” u sjevernom mostarskom predgrađu, i uočili desetine kamiona koji kontinuirano dopremaju različite vrste otpada na stare, odavno zatvorene kasete ove deponije. Napominjemo da u neposrednoj blizini deponije živi oko 10.000 stanovnika. Mostar je udaljen samo pet kilometara […]
31.03. – Dogodilo se na današnji dan – Avari i Slaveni zauzimaju i razaraju Salonu. Rođen je austrijski kompozitor Franz Joseph Haydn. Završena gradnja Eiffelovog tornja.
614. – Avari i Slaveni prodiru na istočnu obalu Jadrana, te zauzimaju, pljačkaju i razaraju Salonu, prijestolnicu tadašnje bizantske provincije Dalmacije. Preživjeli stanovnici Salone se sklanjaju iza zidina obližnje Dioklecijanove palače, osnovavši tako naselje koje će poslije biti poznato kao Split. 1282. – U pobuni Sicilijanaca protiv francuske vlasti poznatoj pod nazivom “Sicilijanska večernja” pobijeni svi Francuzi […]
30.03. – Dogodilo se na današnji dan – Rođeni slikari Vincent van Gogh i José de Goya y Lucientes. U Parizu je mirovnim ugovorom okončan Krimski rat. SAD se povukel iz Vijetnama.
1135. – Rođen je filozof, ljekar, matematičar i astronom Moses ben Maimon, sljedbenik Aristotela, najveći jevrejski filozof Srednjeg vijeka. U najvažnijem filozofskom djelu “Vodič ljubavi” pokušao je da zasnuje religiju na racionalnim osnovama, što je izazvalo žestoku osudu ortodoksnih pristalica judaizma. Napisao je više astronomskih i matematičkih rasprava i 18 medicinsakih traktata s teorijama znatno […]