22.10. – Dogodilo se na današnji dan – Francuski književnik Jean Paul Sartre je dobio Nobelovu nagradu za književnost, koju odbija da primi iz moralnih razloga. Rođen mađarski kompozitor Franz Liszt
1773. – Kralj Tonga poklonio je engleskom istraživaču Jamesu Cooku gorostasnu kornjaču koja je u Londonu živjela do 1966. 1797. – Francuz André-Jacques Garnerin prvi je upotrijebio padobran, skočivši iz balona nad Parizom s visine od 680 metara. Njegovi rani eksperimenti su bili zasnovani na padobranima u obliku kišobrana. Tokom prve faze Napoleonovih ratova 1792-1797. zarobili cu […]
16. 10. – Dogodilo se na današnji dan – Rođeni Oscar Wilde, Günter Grass, Eugene Gladstone O’Neill, Enver Hoxha… Osmansko carstvo započelo Krimski rat. Karol Wojtyla izabran za papu
456. – Ricimer pobjeđuje u bitci rimskog cara Avita nakon čega postaje gospodar carstva. 1758. – Rođen je američki filolog i leksikograf Noah Webster, simbol leksikografske tradicije u SAD. Objavio je 1806. “Sažeti rječnik engleskog jezika”, a 1828. rječnik koji i sada nosi njegovo ime. Izuzetno obimne “potomke” Vebsterovih rječnika smatraju najboljim rječnicima savremenog engleskog […]
21.09. – Dogodilo se na današnji dan – Rođeni: muzičar i član grupe Ekatarina Velika Milan Mladenović, legendarni kanadski muzičar i pjesnik Leonard Cohen, rođen ruski pjesnik Sergej Aleksandrovič Jesenjin, američki književnik Stephen King, irsko-američki glumac Bill Murray
19. p.n.e. – Umro je Publius Vergilius Maro, proslavljeni pjesnik carskog Rima, autor nacionalnog junačkog epa “Eneida“. Smatra se najvećim pjesnikom antike i uzorom latinskog i zapadnoevropskog stvaralaštva. Dante ga je uzeo za vodiča kroz podzemlje (“Pakao”) u Božanstvenoj komediji (“Georgike”, “Bukolike”, “Ekloge). 454. – Rimski car Valentinian III ubio je svog zapovjednika Aetiusa. 1327. – […]
13.09. – Dogodilo se na današnji dan – Narodnooslobodilački odbor za Istru donio je odluku o priključenju Istre Hrvatskoj. Vlast nad Rimskim Carstvom preuzeo je Domicijan
81. – Nakon smrti brata Tita, vlast nad Rimskim Carstvom preuzeo je Domicijan. Za njegove vladavine (do 96. godine) počela je gradnja linija utvrda kao desnorajnske granice protiv prijetećih upada Germana. 122. – Otpočela izgradnja Hadrijanovog zida. 1598. – Umro Filip II, napuljski kralj (1554), gospodar Holandije (1555), a nakon povlačenja svog oca Karla V […]
08.09. – Dogodilo se na današnji dan – Počela je opsada Lenjingrada Drugom svjetskom ratu. Ugovorom o miru završen Krimski rat. Makedonija odlučila da se otcijepi od SFRJ. Emitirana je prva epizoda Zvjezdanih staza
1157. – Rođen je engleski kralj Richard Prvi Plantagenet – “Lavlje srce”, heroj srednjovjekovnih legendi, jedan od vođa u Trećem krstaškom ratu. Vladao od 1189. do smrti 1199. 1380. – U bitci kod Kulikova na rijeci Don ruske snage pod zapovjedništvom Dimitrija Donskog ostvaruju prvu veliku pobjedu protiv Mongola iz Zlatne Horde. 1474. – Rođen […]
04.09. – Dogodilo se na današnji dan – Plivač Mark Spitz osvojio sedam zlatnih medalja na Olimpijskim igrama u Münchenu, što prije njega niko nije uspio napraviti. Larry Page i Sergey Brin, studenti američkog univerziteta Stranford osnivaju Google.
476. – Germanski vojskovođa Odoakar svrgnuo je posljednjeg zapadnorimskog cara Romula Augustula. Kraj Zapadno Rimskog carstva je ujedno i početak srednjeg vijeka. 973. – Rođen je Al-Biruni, perzijski naučnik i astronom. 1878. – Austro-Ugarska vojska zauzela je grad Tešanj. 1886. – Poglavica Apača Geronimo, vođa posljednje velike pobune američkih Indijanaca protiv bijelih okupatora, predao se […]
20.08. – Dogodilo se na današnji dan – Počela je invazija na Čehoslovačku od strane snaga Varšavskog pakta. U gušenju ‘praškog proljeća’ poginulo je više od 100.000 ljudi. Rođen indijski državnik Rajiv Gandhi. Prestao osmogodišnji rat između Irana i Iraka
917. – Bugarski car Simeon I pobijedio u ratu protiv Bizantije. 1741. – Danski moreplovac Vitus Bering otkriva Aljasku. 1854. – Umro je njemački filozof Friedrich Wilhelm Shelling, jedan od tvoraca njemačkog idealizma (“Ideje za filozofiju prirode”, “Filozofija mitologije”, “Filozofija i religija”). 1872. – Prestao je da izlazi list “Danica”, najznačajniji književni časopis srpskog romantizma, […]
18. 8. – Dogodilo se na današnji dan – Na početku Španskog građanskog rata Frankovi fašisti strijeljali Federica Garcíju Lorcu, istaknutog književnika i pjesnika. U Splitu rođen pjesnik i književnik Marko Marulić. Umro francuski pisac Honoré de Balzac
1450. – U Splitu rođen Marko Marulić, hrvatski pjesnik i književnik, otac hrvatske književnosti. Ostavio je bogat i raznovrstan opus, koji se odlikuje posebnom književnom stilizacijom, znanjem i vještinom te sposobnošću prilagožavanja raznovrsnoj čitalačkoj publici. 1201. – Osnovan je latvijski glavni grad Riga. Danas je Riga najveći grad u baltičkim državama i ima status glavnog kulturnog, obrazovnog, […]
06.07. – Dogodilo se na današnji dan – Rođen je tibetanski vjerski vođa Dalaj Lama, četrnaesti po redu tibetanski duhovni i svjetovni vođa i dobitnik Nobelove nagrade za mir. Louis Pasteur je prvi put uspješno primijenio vakcinu protiv bjesnila na čovjeku.
1415. – U Konstanci na lomači kao heretik spaljen češki vjerski reformator i propovjednik Jan Hus, reformator češkog jezika i pravopisa, rektor Univerziteta u Pragu, borac protiv njemačkog uticaja u Češkoj. Žigosao je visoko sveštenstvo rimokatoličke crkve zbog besramnog bogaćenja i zloupotreba vjere i u borbi za reformu crkve je stekao mnoštvo pristalica, uključujući češkog […]
03.07. – Dogodilo se na današnji dan – Umro je Jim Morrison pjevač benda The Doors. Rođen je austrijski pisac Franz Kafka
321. – Rimski car Konstantin II, proglasio je nedjelju za dan odmora i verskog obreda. 1583. – Ruski car Ivan Grozni ubio je, u nastupu gnjeva, sina. Ovaj autokrata proveo je značajne reforme u Rusiji, a zbog okrutnog odnosa prema boljarima dobio je naziv Grozni. Kao tragični lik bio je inspiracija slikarima, muzičarima, književnicima, filmskim […]