15. 10. – Dogodilo se na današnji dan – Nogometna reprezentacija Bosne i Hercegovine prvi se put u historiji plasirala na Svjetsko prvenstvo u nogometu. Francuski oficir Alfred Dreyfus uhapšen je zbog uhođenja, čime je počela Dreyfusova afera. Rođen Friedrich Nietzsche, njemački filozof, pjesnik i klasični filolog.
70. p.n.e. – Rođen je rimski pjesnik Vergilije. U junačkom epu “Enejida” (12 knjiga, 9.896 heksametara), pisanom 11 godina po ugledu na Homera, opisao je trojanskog junaka Eneju, koji je poslije dugih lutanja i borbi došao u Lacijum i postao rodonačelnik Rimljana. Ostala djela: “Pastirske pjesme” (ekloge, 900 heksametara), “Pjesme o poljoprivredi” (georgike, 2.000 heksametara). […]
13. 10. – Dogodilo se na današnji dan – Rođena je Margaret Hilda Roberts, poznata kao Margaret Thatcher, koja je 1979. postala prva žena premijerka u historiji Velike Britanije. Italija je poslije kapitulacije promijenila stranu u Drugom svjetskom ratu
54. – Umro rimski car i historičar Klaudije I Tiberije Druz. Prema predanju, uzrok njegove smrti bile su otrovne pečurke koje mu je dala njegova žena Agripina da bi obezbijedila prijesto za svog sina iz prethodnog braka Nerona. Tokom Klaudijeve vladavine od 41. područje južne Engleske organizovano je kao rimska provincija. Napisao je historiju Rima […]
11. 10. – Dogodilo se na današnji dan – U Carigradu ubijen osmalijski državnik i vojskovođa porijeklom iz Bosne Mehmed-paša Sokolović. Umrla francuska pjevačica Edith Piaf, zvijezda kabarea i simbol francuske šansone.
1531. – Vojska švajcarskih katoličkih kantona porazila je kod Kapela snage grada Ciriha i njegovih protestantskih saveznika. U bici je poginuo i protestanski vjerski reformator Ulrih Zvingli, jedan od najvećih teologa reformacije. 1579. – U Carigradu ubijen osmalijski državnik i vojskovođa porijeklom iz Bosne Mehmed-paša Sokolović. Proslavio se u mnogim ratovima, obnovio je tursku flotu uništenu […]
01.10. – Dogodilo se na današnji dan – Međunarodni vojni sud u Nürnbergu proglasio krivima 22 lidera nacističke Njemačke za ratne zločine počinjene u Drugom svjetskom ratu. Španski fašisti proglasili svog vođu Francisca Franca za šefa države.
331. p. n. e. – Aleksandar Veliki pobijedio Darija III u bici kod Gaugamele. 1684. – Umro je francuski pisac Pierre Corneille, pjesnik moralne veličine i epskog zanosa, jedan od najznačajnijih predstavnika francuske klasične tragedije (“Sid”, “Horacije”, “Sina”, “Poliekt”). 1795. – Belgija je pripojena Francuskoj. 1800. – Španija tajnim sporazumom Francuskoj vratila Luizijanu. 1870. – […]
29.09. – Dogodilo se na današnji dan – Rođen je književnik Miguel de Cervantes, najveći je španjolski pripovjedač i jedan od najvećih pisaca svjetske književnosti, autor Don Quijota, koja je uz Bibliju do danas najprevedenija knjiga u svijetu. Rođen rimski vojskovođa i državnik Gnej Pompej Veliki. Umro je francuski pisac Emile Zola, poznat po otvorenom pismu predsjedniku Francuske pod naslovom “Optužujem”
480. pr.n.e. – U bici kod Salamine grčka flota pod komandom Temistokla porazila perzijsku flotu cara Kserksa. 106. p. n. e. – Rođen rimski vojskovođa i državnik Gnej Pompej Veliki (Gnaeus Pompeius Magnus), osvajač Jerusalema 61. godine prije nove ere. Učestvovao je u gušenju ustanka rimskih robova koji je od 71. do 69. p. n. e. […]
25.09. – Dogodilo se na današnji dan – Cristoforo Colombo isplovio je iz luke Kadiz na drugo putovanje u Novi svijet koji je otkrio 1492. Mao Ce Tung postaje prvi predsjednik Narodne Republike Kine
1493. – Kristofor Kolumbo (Cristoforo Colombo) isplovio je iz luke Kadiz na drugo putovanje u Novi svijet, koji je otkrio 1492. 1513. – Španski istraživač Vasko Nunjes de Balboa (Vasco, Nunez) prešao je Panamsku prevlaku i postao prvi Evropljanin koji je vidio Tihi okean. 1555. – Sklopljen Augsburški vjerski mir između njemačkog kralja Ferdinanda I […]
Stupile na snagu nove američke carine na uvoz iz Kine
Nove američke carine od 10 odsto na 200 milijardi dolara uvoza iz Kine jutros su stupile na snagu, predstavljajući i novi rizik za rast privrede u svijetu. Administracija predsjednika Donalda Trumpa uvela je carine noćas u 00.01. Peking bi trebalo, kako se očekuje, da odgovori povećanjem carina od pet ili 10 odsto na 60 milijardi […]
24.09. – Dogodilo se na današnji dan – Partizani su u Drugom svjetskom ratu oslobodili Užice, potom sjedište Užičke republike i Vrhovnog štaba Narodnooslobodilačkog pokreta Jugoslavije. Pobjedom udružene opozicije na izborima u Srbiji i Jugoslaviji završena je vladavina Slobodana Miloševića. Rođen je Zulfikar Zuko Džumhur, bosanskohercegovački putopisac, slikar i karikaturista. Rođen je režiser Pedro Almodóvar
1884. – Rođen turski državnik i vojskovođa Mustafa İsmet İnönü, predsjednik Turske od 1938. do 1950. Učestvovao je u balkanskim ratovima i u Prvom svjetskom ratu, a posebno se istakao u tursko-grčkom ratu 1921, kad je poslije uspjeha u bici kod Inenija dobio titulu paše i uzeo prezime İnönü. Iste godine je kao komandant Zapadnog […]
09.09. – Dogodilo se na današnji dan – Rođen je ruski književnik Lav Tolstoj, velikan svjetske književnosti koji je posjedovao ogromnu i originalnu stvaralačku snagu.
1321. – Umro je italijanski pjesnik, prozaist i političar Dante Alighieri. Politički sukobi (pristaše pape i pristaše njemačkog cara) u njegovom rodnom gradu, u kojima je i on strasno učestvovao, odveli su ga u progonstvo, iz kojega se više nikada nije vratio. Istakao se već u mladosti kao talentiran pjesnik, i to u krugu tzv. pjesnika […]
03.09. – Dogodilo se na današnji dan – Iskrcavanjem na Siciliju Osme britanske armije počeo je napad savezničkih trupa na fašističku Italiju u Drugom svjetskom ratu. Umro je američki filmski režiser italijanskog porjekla Frank Capra, dobitnik tri Oskara
301. – Osnovana je državica San Marino, najstarija republika koja još uvijek postoji od osnivanja i jedna od najmanjih republika na svijetu. 1189. – Richard I Plantagenet, poznat kao Richard Lavljeg Srca, krunisan je u Westminsterskoj opatiji u Londonu za kralja Engleske. 1260. – Memluci su u bici kod Ain-Džalute u Palestini nanijeli prvi odlučujući poraz […]