24.09. – Dogodilo se na današnji dan – Partizani su u Drugom svjetskom ratu oslobodili Užice, potom sjedište Užičke republike i Vrhovnog štaba Narodnooslobodilačkog pokreta Jugoslavije. Pobjedom udružene opozicije na izborima u Srbiji i Jugoslaviji završena je vladavina Slobodana Miloševića. Rođen je Zulfikar Zuko Džumhur, bosanskohercegovački putopisac, slikar i karikaturista. Rođen je režiser Pedro Almodóvar
1884. – Rođen turski državnik i vojskovođa Mustafa İsmet İnönü, predsjednik Turske od 1938. do 1950. Učestvovao je u balkanskim ratovima i u Prvom svjetskom ratu, a posebno se istakao u tursko-grčkom ratu 1921, kad je poslije uspjeha u bici kod Inenija dobio titulu paše i uzeo prezime İnönü. Iste godine je kao komandant Zapadnog […]
Izložba fotografija najznačajnijih spomenika Drugog svjetskog rata
Izložba fotografija umjetnički najznačajnijih spomenika Drugog svjetskog rata sa fokusom na futurističke spomenike sa područja Bosne i Hercegovine, Srbije i Crne Gore pod nazivom “Plavi voz” otvorena je u Historijskom muzeju BiH. Kustosica izložbe Elma Hodžić kazala je da je autor fotografija Marko Obradović, a da posjetioci do 24. septembra mogu pogledati 11 fotografija na […]
17.09. – Dogodilo se na današnji dan – Spuštanjem britanskih padobranaca kod grada Arnhema u Holandiji počeo najveći vazdušni desant u Drugom svjetskom ratu i operacija Market garden u II svjetskom ratu. Delegati 12 od 13 država SAD-a potpisali su Ustav SAD. Sovjetska Crvena armija ušla je u Poljsku sa istoka
1631. – U Tridesetogodišnjem ratu Šveđani i njemački protestanti pod komandom švedskog kralja Gustava Adolfa kod Lajpciga pobjedili su carsku vojsku, Katoličku ligu, pod vođstvom grofa Tilija. 1665. – U Londonu, u Engleskoj, izbila je epidemija kuge. Umrlo je oko 70.000 ljudi. 1787. – Delegati 12 od 13 država SAD-a potpisali su Ustav SAD. Uz […]
10. 9. – Dogodilo se na današnji dan – U Saint-Germainu kod Pariza zaključen je mirovni ugovor Austrije i pobjedničkih sila u Prvom svjetskom ratu, koji je formalno potvrdio propast Austro-Ugarske Monarhije te je priznata Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca
210. pne. – Umro je Qin Shi Huang Di, prvi kineski car. 1526. – Osmanlijski sultan Sulejman II Veličanstveni je, poslije pobjede nad Mađarima na Mohačkom polju, zauzeo Budim, koji je postao sjedište Budimskog pašaluka, provincije Otomanskog carstva u narednih 150 godina. 1721. – Švedska i Rusija su mirom u Nistadu u Finskoj okončale Veliki sjeverni […]
01.09. – Dogodilo se na današnji dan – Njemačka napada Poljsku, te time počinje Drugi svjetski rat, koji je trajao šest godina i u kojem je učestvovala 61 zemlja. Mladi pukovnik Muammar al-Gaddafi preuzima vlast u Libiji.
1159. – Umro papa Adrijan IV, rođen kao Nicholas Breakspear, jedini Englez koji je biran za poglavara Katoličke crkve. Izabran je 1154. 1822. – Rođen američki političar i svećenik afričkog porijekla Hiram Rhodes Revels, prvi afroamerikanac koji je postao član Kongresa SAD. 1870. – U bici kod Sedana u francusko-pruskom ratu, Prusi su pod komandom […]
14.08. – Dogodilo se na današnji dan – U prvi nacistički koncentracioni logor Dachau, kod Minhena, stigli su prvi zatvorenici, protivnici režima Adolfa Hitlera. Formirana država Pakistan. Umro njemački književnik Bertolt Brecht.
1385. – Portugalci kod Aljubarrote pobijedili snage kralja Kastilje Huana I. 1040. – Škotskog kralja Dankana ubio Makbet, koji je potom vladao 17 godina. Makbetova vladavina, posebno način na koji je zaposjeo škotski tron, inspirisala je engleskog pisca Williama Shakespeara za jednu od njegovih najpoznatijih drama. 1385. – Pobjedom u bici kod Alžubarote portugalske snage spriječile […]
10.08. – Dogodilo se na današnji dan – Pariz je oslobođen od njemačke okupacije. Japan u Drugom svjetskom ratu ponudio saveznicima predaju.
955. – Vojska njemačkog cara Ota I potukla je Mađare u bici kod Lechfelda, otklonivši opasnost mađarske invazije. 1675. – Na osnovu naloga engleskog kralja Charlesa položen je kamen-temeljac Kraljevske opservatorije u južnom londonskom predgrađu Greenwich, preko kojeg prelazi nulti meridijan. Opservatorija je izgrađena radi izučavanja položaja zvijezda, što je bilo posebno značajno za navigaciju. […]
06.08. – Dogodilo se na današnji dan SAD – Američki bombarder izbacio atomsku bombu nazvanu na japanski grad Hirošimu. Umro njemački filozof, sociolog, muzikolog i jedan od najistaknutijih predstavnika Frankfurtske škole Theodor Adorno. Rođen američki slikar, dizajner i filmski stvaratelj Andy Warhol.
1661. – Portugal i Nizozemska potpisale sporazum prema kom je Portugalija zadržala Brazil, a Nizozemska Cejlon. 1796. – U Cetinju je Skupština crnogorskih starješina izglasala “Stegu”, prvi pisani zakonski akt u Crnoj Gori. 1806.- Car Franz I Habsburg odrekao se titule rimskog cara i proglasio se carem Austrije. Time je prestalo da postoji Sveto rimsko-njemačko […]
13.06. – Dogodilo se na današnji dan – Umro Aleksandar Veliki jedan od najvećih vojskovođa u svjetskoj historiji. Rođen hrvatski pjesnik Antun Gustav Matoš. U bici na Sutjesci u Drugom svjetskom ratu poginuo Sava Kovačević
323. p.n.e. – U Babilonu umro Aleksandar III Makedonski (Aleksandar Veliki), jedan od najvećih vojskovođa u svjetskoj historiji. Njegova legendarna ličnost bila je vijekovima inspiracija likovnih umjetnika i pjesnika. 1381. – Pod vodstvom Wat Tylera u nekoliko engleskih pokrajina počeo seljački ustanak protiv feudalaca, izazvan visokim porezima. Već prvog dana ustanka seljaci su, uz pomoć […]
06.06. – Dogodilo se na današnji dan – Savezničke snage u Drugom svjetskom ratu iskrcale su se sa preko tri miliona vojnika u Normandiji u najvećem desantu u istoriji, nazvanom “D-Day”
1683. – U Oxfordu otvoren prvi javni muzej “Ashmolean”. 1799. – Rođen je ruski pisac Aleksandar Sergejevič Puškin. Pjesnik buntovnog duha često je bio na udaru cenzure, a zbog stihova posvećenih slobodi prognan je iz Moskve na jug Rusije. Umro je u 38. godini od rana zadobijenih u dvoboju s jednim francuskim avanturistom (“Evgenije Onjegin”, […]